هرگونه اقدامی که به منظور جلوگیری از بروز عفونت و یا تخفیف شکل طبیعی بیماری در فردی با تجویز آنتیبادی یا آنتیژن بعمل آید ایمنسازی گفته می شود.
واکسیناسیون اقدام بسیار مهم و با ارزشی است که بوسیله آن با هزینه کم میتوان از ابتلاء به بیماریهای عفونی جلوگیری کرد. با اجرای برنامه واکسیناسیون همگانی در جهان، شیوع بسیاری از بیماریهای خطرناک دربین شیرخواران، کودکان و بالغین کاهش بارزی پیدا کرده است بطوریکه اکنون شیوع بیماریهای خطیری چون دیفتری، کزاز، سیاه سرفه، سرخک و فلج کودکان با واکسیناسیون همگانی با موفقیت کنترل و در بسیاری از کشورها عملا به حداقل میزان خود رسیده است، یا بیماری آبله که با واکسیناسیون همگانی و پیگیری جهانی ریشه کن شده است.
برای بیش از 20 بیماری انسان، اکنون واکسن تهیه شده است که تعدادی ازآنها بطور همگانی و بقیه در شرایط خاصی، مورد استفاده قرار میگیرند.
تصمیم برای تهیه و استفاده از واکسن، جهت یک بیماری براساس نتیجه موازنه دو موضوع، یکی میزان احتیاج به واکسن و دیگری خطرات و عوارض ناشی از آن گرفته میشود.
موثرترین واکسن ها آنهائی هستند که مکانیسم پیشگیری حاصل از مرحله بهبودی در شکل طبیعی بیماری را تقلید کنند.
پیام های بهداشتی در زمینه واکسیناسیون:
· واکسیناسیون مؤثرترین راه برای ارتقای سلامت کودکان است.
· بنا به اعلام سازمان جهانی بهداشت، برنامه واکسیناسیون، سالانه از مرگ 2 تا 3 میلیون کودک در جهان جلوگیری میکند.
· واکسیناسیون کودکان، سرمایهگذاری برای آینده محسوب میشود.
· برنامه واکسیناسیون کودکان کشورمان مورد تأیید سازمان جهانی بهداشت قرار دارد.
· پوشش واکسیناسیون کودکان کشور در حدود 99% است که در بالاترین میزان بین کشورهای جهان قرار دارد.
· واکسیناسیون کودکان سبب شده تا بیماری دیفتری به بیماری بسیار نادر، در کشور تبدیل شود.
· 14 سال است که هیچ موردی از بیماری فلج اطفال در کشور رخ نداده است.
· بیماری کزاز نوزادی در کشور حذف شده است.
· بیماریهای سرخک، و سرخجه مادرزادی در مرحله حذف قرار دارند.
· بنا به اعلام سازمان جهانی بهداشت در سال گذشته، 22 میلیون کودک از دریافت حداقل واکسنهای مورد نیاز بیبهره بودهاند.
· در سیامین سالگرد شروع برنامه توسعه واکسیناسیون کودکان کشور، واکسن هموفیلوس آنفلوانزا به واکسنهای جاری کودکان اضافه شد.
· هموفیلوس آنفلوانزا مهمترین عامل ایجاد کننده مننژیت و ذاتالریه در کودکان زیر 5 سال است.
· واکسن پنجگانه، علیه پنج بیماری خطرناک دیفتری، کزاز، سیاهسرفه، هپاتیت ب و هموفیلوس آنفلوانزا مصونیت ایجاد میکند.
· واکسن پنجگانه در 3 نوبت به کودکان در سنین 2، 4 و 6 ماهگی تزریق میشود.