رییس اداره تحقیق و توسعه آموزشهای مردمی معاونت غذا و دارو
دانشگاه علو‌م‌پزشکی کرمانشاه با اشتباه دانستن انبارکردن دارو در منزل، ایام پایانی
سال را فرصت مناسبی برای خانه‌تکانی قفسه داروها و معدوم‌سازی داروهای غیرقابل‌مصرف
عنوان کرد.
وریا رحیمی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)منطقه
کرمانشاه، با بیان اینکه در بسیاری موارد پس از مراجعه به پزشک و دریافت دارو، داروهای
تجویز‌شده تا انتها مصرف نمی‌شوند، اظهار کرد: متاسفانه این داروها بعد از مصرف دور
ریخته نمی‌شوند و بسیاری خانواده‌ها با تصور غلطی که دارو را برای روز مبادا باید نگه‌داشت،
اقدام به جمع‌آوری و انباردارو در محلی به نامه قفسه‌داروها در آشپزخانه و یا یخچال
می‌کنند.
رحیمی با بیان اینکه داروخانه‌ها به هیچ عنوان مجاز به تحویل‌گرفتن
داروی مصرف‌نشده از بیماران نیستند، اظهار کرد: در برخی مواقع مراکز هلال‌احمر وظیفه
جمع‌آوری این داروهای بلااستفاده را بر عهده دارد.
وی افزود: چنانچه قفسه‌دارویی منزل پر از دارو شده، زمان عید
و انجام خانه‌تکانی پایان سال فرصت مناسبی است تا سری به این قفسه‌ها زده و آنها را
سرو سامان داد.
رییس اداره تحقیق و توسعه آموزشهای مردمی دانشگاه علو‌م‌پزشکی
کرمانشاه با بیان اینکه داروها نقش موثری در درمان بسیاری از بیماری‌ها دارند، اظهار
کرد: زمانی که دیگر نیازی به دارو نباشد ضروری است برای جلوگیری از ضرررسانی آنها به
دیگران داروها را به شکل مناسبی معدوم کرد.
وی در خصوص روش انهدام داروهای تاریخ‌گذشته یا مصرف نشده، اظهار
کرد: در برخی کشورها روند مشخصی برای بازگرداندن دارو وجود دارد، اما از آنجا که در
کشور ما این سیستم وجود ندارد با استفاده از روش‌های دیگری می‌توان برای دورریختن دارو
از طریق زباله‌منزل اقدام کرد.
رحیمی اظهار کرد: برای این کار باید داروها را بدون خردکردن
قرصها و کپسول‌ها از بسته‌بندی اصلی خارج کرده و با مواد ناخوشایندی مانند تفاله‌چای
مخلوط کرد و سپس این مخلوط را در کیسه‌پلاستیکی در بسته قرار داد و داخل سطل‌زباله
گذاشت.
وی افزود: مخلوط حاصل را می‌توان در قوطی حلبی خالی یا دیگر
ظروف‌مشابه ریخته تا از نشت دارو یا ریختن آن به بیرون از سطل‌زباله جلوگیری شود.
رییس اداره تحقیق و توسعه آموزشهای مردمی دانشگاه علو‌م‌پزشکی
کرمانشاه در خصوص نحوه دورریختن شربت‌ها و سوسپانسیون‌ها نیز گفت: ابتدا باید محتوای
این داروها را در فاضلاب ریخته و سپس بطری آنها را به زباله‌دان انداخت.
رحیمی خاطرنشان کرد: قبل از دورریختن بطری‌خالی دارو باید دستورمصرف
روی آن را برای جلوگیری از مصرف نابجا مخدوش کرد.
وی با بیان اینکه تعداد کمی از داروها ممکن است ذاتا خطرناک
بوده و مصرف یک دوز از آنها در فردی که دارو به آنشخص متعلق نباشد کشنده باشد اظهار
کرد: برای جلوگیری از مصرف این مواد توسط حیوانات‌خانگی، کودکان و سایر افراد باید
به محض اتمام‌مصرف و عدم‌نیاز به دارو، محتوای باقیمانده آن در فاضلاب ریخته شود.
رحیمی افزود: از جمله این داروها می‌توان به چسب پوستی فنتانیل
که برای تسکین درد استفاده می‌شود اشاره کرد.
وی تصریح کرد: پس از اتمام مصرف این دارو باید آنرا داخل فاضلاب
توالت انداخت تا از مصرف اتفاقی آن پیشگیری شود.
به گفته رحیمی داروهای این دسته مسکن‌های مخدر از جمله فنتانیل،
مورفین، بوپره نورفین، فنیدیت، مپریدین، دیازپام، متادون، هیدرومورفون، اکسی‌مورفون
و اکسی‌کودون را شامل می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: چنانچه بر روی دارویی روش معدوم‌سازی آن توسط
شرکت‌سازنده عنوان شده بود باید بر اساس آن روش اقدام به معدوم‌سازی دارو نمود و درصورتی
که راه‌صحیح دورریختن دارو را نمی‌دانید باید از یک داروساز کمک بگیرید.
رحیمی در خصوص دادن دارو به سایر افراد هشدار داد و اظهار کرد:
پزشک بر اساس سابقه‌بیماری هر شخص دارو تجویز می‌کند و این امکان وجود دارد که دارویی
که برای یک فرد موثر باشد برای دیگری خطرناک باشد.
وی با بیان اینکه بر اساس ملاحظات زیست‌محیطی محققان، تاکنون
عارضه‌ای ناشی از باقی‌ماندن دارو در محیط‌زیست انسان و خصوصا آب مشاهده نشده است،
اظهار کرد: در همین راستا ریختن دارو در فاضلاب بلامانع است.
رییس اداره تحقیق و توسعه آموزشهای مردمی دانشگاه علو‌م‌پزشکی
کرمانشاه با بیان اینکه در داخل اسپری داروهای استنشاقی که جهت بیماری‌های مانند آسم
و بیماری انسدادی ریوی تجویز می‌شود موادی با نام "پروپلانت" وجود دارد،
اظهار کرد: این مواد گازهای بی‌اثری مانند کلروفلوروکربن هستند که به عنوان حامل دارو
محسوب شده و آزادسازی آنها منجر به صدمه لایه ازون می‌شودو در همین راستا در سال
2013 مقرر شد که این ماده با ترکیبات دوستدارمحیط جایگزین شود.
رحیمی افزود: پوکه این اسپری‌ها در صورتی که سوراخ شده و یا
داخل آتش یا کوره‌زباله‌سوز قرار گیرند می‌تواند خطرناک باشد و در همین راستا باید
نحوه صحیح انهدام این پوکه‌ها را از سیستم بازیافت‌زباله جویا شد.