این تحول برخلاف بسیاری از طرح های دیگر، محدود به چند کلان شهر نشده و بیماران محروم ترین روستاهای کشور هم طعم شیرین آن را چشیده اند.
طرح 'تحول نظام سلامت' رویدادهای خوبی را در حوزه بهداشت و درمان کشور رقم زده است؛ از جمله کاهش سهم پرداختی بیماران از هزینه های درمان در هنگام بستری در بیمارستان های دولتی، جلوگیری از خروج بیماران از بیمارستان ها برای تامین دارو و لوازم پزشکی، حذف واسطه ها و پیشگیری از پرداخت های زیرمیزی، افزایش بهره مندی از خدمات درمان بهینه و ارزان، برنامه ترویج زایمان طبیعی، بهینه سازی هتلینگ بیمارستانی و ارتقای کیفیت خدمات اقامت بیمار، عملیات نوسازی هتلینگ و استانداردسازی تجهیزات پزشکی، حضور پزشکان مقیم در بیمارستان های زیرپوشش وزارت بهداشت برای افزایش پاسخگویی 24 ساعته، ماندگاری پزشکان در بیمارستان های مناطق محروم، ارتقای کیفیت ویزیت پزشکان و توسعه پوشش امداد هوایی.
این محورها با فراز و نشیب هایی در همه استان ها از جمله استان کرمانشاه به مرحله عمل رسیده و هم اکنون هم در حال اجراست.
این برنامه سنگین البته تنها بخشی از دغدغه های متولیان درمان و بهداشت کرمانشاه است زیرا عقب ماندگی های گسترده این استان در حوزه سلامت که محصول چندین دهه غفلت یا کم توانی بوده است، نمی گذارد موتور سلامت کرمانشاه به راحتی دور بگیرد.
بسیاری از شهرهای کرمانشاه و حتی مرکز استان از کمبود مراکز و تجهیزات درمانی رنج می برند و زیرساخت های سلامت پاسخگوی نیاز گسترده مردم نیست.
البته در طول یک و نیم سال گذشته گام های خوبی برای بهبود این اوضاع برداشته شده و گزارش ها حاکیست که طی یک سال آینده، در این حوزه اتفاقات بهتری هم می افتد.
این خبر را دکتر حسین کریم، رییس دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در گفت و گوی تفضیلی با خبرگزاری ایرنا می دهد.
او که متخصص بیماری های داخلی و فوق تخصص بیماری های قلب و عروق است از خرداد 93 فرمان قطار سلامت استان را در دست گرفته است.
کریم به همراه مهدی محمدی، مدیر روابط عمومی این دانشگاه برای بررسی وضعیت نظام سلامت استان به دفتر ایرنا مرکز کرمانشاه آمد و هم از موانع و مشکلات بهداشت و درمان استان گفت و هم از پیشرفت های امیدوارکننده این حوزه خبر داد.
کریم تاکید کرد باید دانشگاه علوم پزشکی فعالی داشته باشیم که نه فقط کلاس و درمان که همه مسائل جامعه برایش مهم باشد و بتواند نقش اثرگذاری در آنها ایفا کند.
مشروح گفت و گوی رییس دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه با خبرگزاری ایرنا را بخوانید:
*یکی از رویکردهای اصلی شما از خرداد 93 که سکان هدایت دانشگاه علوم پزشکی را در دست گرفتید، تمرکززدایی بود به این معنی که امکانات و زیرساخت های سلامت در همه نقاط استان به صورت عادلانه توزیع شود و دسترسی نقاط کم برخوردار به تسهیلات بهداشتی و درمانی بیشتر شود، به نظر می رسد این تمرکززدایی باید در 2 سطح صورت گیرد؛ ابتدا در مرکز و دوم در شهرستان های استان لطفا توضیح دهید که چه اقداماتی در این زمینه صورت گرفته است؟
تمرکززدایی یکی از سیاست های اصلی دانشگاه است و ما در تلاشیم که امکانات را طوری در سطح شهرستان ها توزیع کنیم که بیمار جز در موارد ضروری مجبور به مراجعه به مرکز استان نشود.
در این زمینه چند سیاست اصلی را دنبال می کنیم یکی موضوع تقویت شهرستان هاست اگر دقت کرده باشید طی یک و نیم سال گذشته برای اولین بار سی تی اسکن به شهرستان ها برده شد، سی تی اسکن کنگاور راه اندازی شده و به زودی سی تی اسکن سنقر و جوانرود را هم راه اندازی می کنیم، سی تی اسکن سرپل ذهاب هم در حال عقد قرارداد است.
در کنار ایجاد بخش سی تی اسکن طبعا باید نورولوژیست (متخصص مغز و اعصاب) هم به این شهرستان ها اعزام کنیم.
بنابراین ما درصدد هستیم که هم از نظر امکانات و هم نیروی متخصص، تا حد امکان شهرستان ها را تجهیز کنیم البته این توزیع امکانات به صورت سطح بندی شده صورت می گیرد؛ به این معنی که در گام نخست مثلا شهرستان سرپل ذهاب به امکانات و نیروی متخصص تجهیز می شود تا علاوه بر مردم این شهرستان، مرکزی برای مردم شهرهای قصرشیرین و گیلانغرب هم باشد.
در واقع اگر بیماران این 2 شهرستان مشکل شان در شهر محل اقامت حل نشد، آن وقت به سرپل ذهاب مراجعه کنند و اگر در آنجا هم رفع مشکل نشد، به اسلام آباد به عنوان مرکزی برای شهرهای غرب استان مراجعه کنند و در نهایت در گام آخر به مرکز استان بیایند، بنابراین بیماران مجبور نیستند برای هر بیماری به شهر کرمانشاه مراجعه کنند.
به عبارت دیگر هدف اول ما این است که ابتدا خیال مان از مرکز استان راحت شود؛ یعنی بیمار مجبور نباشد برای ادامه درمان به پایتخت مراجعه کند.
به عنوان نمونه مرکز ترومای بیمارستان طالقانی را با حداکثر اقدامات راه اندازی کنیم که این کار با 70 تا 80 میلیارد ریال اعتبار در حال انجام است تا دیگر احساس کمبودی برای یک جراحی تمار عیار مغز و اعصاب وجود نداشته باشد.
هدف بعدی تجهیز یک شهرستان به عنوان مرکزی برای چند شهرستان اطراف است و این سطح بندی به همین صورت ادامه می یابد.
* تمرکززدایی در سطح شهر کرمانشاه به کجا رسیده است؟
در سال های گذشته متاسفانه بدون مبنای خاصی چنین جا افتاده بود که تنها یک مرکز برای تجمع پزشکان و متخصصان دانشگاه در شهر کرمانشاه وجود داشته باشد.
برهمین مبنا ما از سال 93 بحث طراحی مراکز بهداشتی، درمانی (کلینیک) را در دستور کار قرار دادیم.
در گام نخست کلینیک بیمارستان امام رضا (ع) را که احداث آن از چند سال پیش آغاز شده و در بلاتکلیفی بود، فعال کردیم و اکنون بالای 75 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
* طبق وعده قبلی قرار بود این کلینیک تا آخر فصل پاییز به بهره برداری برسد اما با این اوصاف به نظر می رسد این اتفاق نخواهد افتاد.
پیمانکار طرح به ما قول داده بود تا آخر همین فصل آن را تکمیل کند اما طرح دچار مشکل شد، شهرداری به جای همکاری در احداث این مرکز، آن را تعطیل کرد.
تعطیلی طرح نه یک بار که چند بار صورت گرفته است و مدیران شهرداری می گویند شما پروانه ندارید و... .
هر بار هم من از چندین کانال پیگیری می کنم تا جلوی ساخت و سازها را نگیرند اما یک هفته بعد بازهم طرح را متوقف می کنند.
این دست اندازها و توقف چندباره کار، موجب به تعویق افتادن زمان بهره برداری از کلینیک روبروی بیمارستان امام رضا (ع) شده است.
*سایر کلینیک ها چطور؟
کلینیک های دیگری هم در رویکرد تمرکززدایی در دستور کار است؛ از جمله کلینیک بیمارستان فارابی و کلینیک روبروی دانشگاه علوم پزشکی که طراحی نقشه آنها تمام شده و در مرحله انتخاب پیمانکار هستند و اکنون منتظر دریافت ضمانت های پیمانکاران هستیم. کار اجرایی این دو کلینیک به زودی شروع می شود.
*کلینیک بیمارستان معتضدی چرا متوقف شده است؟
برنامه احداث این کلینیک در دستور کار بود اما وقتی موفق شدیم مجوز اولیه برای ساخت بیمارستان جامع زنان را بگیریم مسیر تغییر کرد. اکنون در حال اخذ مجوز نهایی این بیمارستان هستیم.
*بیمارستان جامع زنان چگونه مرکزی است؟
در این بیمارستان تمام نیروهای بخش های مختلف از متخصصان تا کادر آن زن هستند و انواع بیماریهای مربوط به زنان در آنجا درمان می شود، این طرح فقط مخصوص کشور ما هم نیست و کشورهای پیشرفته دنیا نیز مشابه این بیمارستان را احداث کرده اند.
*ارتباط این بیمارستان با تعطیلی کلینیک معتضدی چیست؟
طبق برآوردهای ما بهترین مکان برای احداث بیمارستان جامع زنان، بیمارستان معتضدی است زیرا از گذشته هم به عنوان مرکزی برای زنان شناخته شده و جایی دیگر با این ویژگی ها وجود ندارد.
اما با توجه به زمین محدود بیمارستان، اگر می خواستیم کلینیک را احداث کنیم جایی برای ساخت بیمارستان باقی نمی ماند.
ما اعتبار ساخت کلینیک معتضدی را از وزارت بهداشت گرفته ایم و مشکلی برای شروع کار نداریم اما در تلاشیم که مجوز ساخت بیمارستان جامع زنان را هم بگیریم و این 2 طرح را در قالب یک پروژه جامع اجرا کنیم.
*فکر می کنید چه زمانی ساخت این طرح ترکیبی آغاز شود؟
بستگی به زمان صدور مجوز ساخت بیمارستان جامع زنان و تخصیص اعتبار آن دارد.
*وضعیت ساخت کلینیک های شهرستان ها چطور است؟
کلینیک های همه شهرستان ها هم در حال احداث است و مشکلی ندارند.
*چقدر پیشرفت فیزیکی دارند؟
کار احداث آنها تازه شروع شده است.
*تا آخر امسال ممکن است برخی از آنها تکمیل شوند؟
با توجه به پیشرفت کار قطعا تا پیش از خرداد 95 هیچ یک از این کلینیک ها به بهره برداری نمی رسد.
* یعنی تابستان سال آینده باید منتظر افتتاح آنها باشیم؟
بله افتتاح کلینیک ها بین بهار و تابستان صورت می گیرد.
*در مرکز استان چطور؟
کلینیک امام رضا (ع) حتما تا پایان سال تکمیل و برای افتتاح تحویل دانشگاه علوم پزشکی شود.
*حاشیه نشین ها کجای طرح تمرکززدایی هستند؟
2 کار بزرگ در این زمینه صورت گرفته است، ابتدا مرکز استان که حدود سه ماه پیش آن را افتتاح کردیم و همه مناطق حاشیه نشین شهر کرمانشاه را تحت پوشش مراقبت های فعال بهداشتی قرار می دهد.
قبلا کل حاشیه شهر که پرخطرترین مکان ها از نظر بهداشتی بود، مورد غفلت قرار گرفته بود و یک پایگاه و مرکز بهداشتی در آنجا وجود نداشت.
برنامه دوم ما این است که کل مناطق فاقد مراکز بهداشتی استان را تحت پوشش قرار دهیم که اکنون در مرحله عقد قرارداد هستیم و تا آخر امسال همه مناطق شهری محروم هم در حیطه پوشش مراکز بهداشتی قرار می گیرند.
*شما مرداد ماه امسال عنوان کردید که 70 پروژه از200 پروژه در دست ساخت دانشگاه علوم پزشکی به بهره برداری رسیده و سایر پروژه ها هم در حال تکمیل است آیا این پروژه ها در چارچوب رویکرد تمرکززدایی شماست و اینکه جزئیات و آخرین وضعیت این طرح ها چیست؟
بله خیلی از این طرح ها در حیطه تمرکززدایی است البته به تازگی که دوستان حساب کردند تعداد پروژه ها خیلی بیشتر از 200 پروژه و بین 300 تا 400 پروژه است.
برای تکمیل این پروژه ها هر هفته جلسه داریم در این جلسات مدیران مسئول گزارش آخرین وضعیت پیشرفت پروژه ها و موانع احتمالی را اعلام می کنند تا در باره آنها تصمیم گیری لازم صورت گیرد.
*اعتبارات این پروژه ها از کجا تامین می شود؟
ما تمام توان خود را برای تامین اعتبار مورد نیاز آنها بکار گرفته ایم در سفرهای مقامات ارشد وزارت بهداشت و دولت نهایت کوشش را می کنیم که بیشترین بودجه ممکن را به طرح های استان اختصاص دهند در واقع هر سفر مقامات دولتی را تبدیل به یک فرصت ویژه کرده ایم؛ بدین صورت که طی قراردادی آنان متعهد به پرداخت بودجه و ما هم متعهد به پیشبرد کار می شویم که خوشبختانه تاکنون همه مقامات به قول خود عمل کرده و همه توافقات عملی شده است.
در سفر آقای نوبخت چهار دستور برای تامین اعتبار پروژها داده شد که بسیار موثر بود، استانداری کرمانشاه و به ویژه نمایندگان مردم استان در مجلس هم خیلی فعال بوده اند.
نمایندگان علاوه بر بودجه ای که خود دانشگاه می گیرد به صورت جداگانه با وزارتخانه و وزیر بهداشت رایزنی می کنند و یک اعتبار مضاعف می گیرند.
* پروژه های مصوب سفر رهبر معظم انقلاب به استان چطور؟
این پروژه ها فوق العاده موثر بوده است، مصوبات این سفر کمک شایانی به تکمیل بیمارستان سوختگی کرمانشاه، کلینیک بیمارستان امام رضا، تهیه تجهیزات درمانی و راه اندازی مرکز رادیوتراپی کرده است.
* تاکنون چقدر اعتبار برای طرح های سلامت استان گرفته اید؟
سال گذشته معادل چندین سال پیش از آن برای دانشگاه اعتبار گرفتیم به همین دلیل خوشبختانه به بسیاری از برنامه های خود رسیده ایم.
مرکز تصویربرداری خیلی مجهز، دستگاه رادیوتراپی (حدود 120 میلیارد ریال)، سی تی اسکن ها، تجهیزات متعدد برای آی سی یو، بخش ها، سونوگرافی، اکوها و تقریبا همه مراکز درمانی ما در سطح استان تاسیس و یا نونوار شده است.
*اشاره کردید به بیمارستان سوختگی کرمانشاه، پیش از این وعده افتتاح آن را در22 بهمن ماه 94 داده بودید، این وعده عملی می شود؟
سال گذشته که ما این طرح را تحویل گرفته بودیم حدود 25 درصد پیشرفت داشت و مدت ها متوقف بود، پیمانکار اکنون با سرعت و توسط سه تیم به صورت شبانه روزی در حال پیشبرد کار است، قول داده است که تا پایان سال بیمارستان را به ما تحویل دهد.
*امیدوار هستید این اتفاق بیفتد؟
خیر. حجم کار بزرگتر از آن است که تا پایان سال 94 تکمیل شود زیرا یکی از بزرگترین های بیمارستان های سوختگی کشور است و نمونه آن در غرب کشور وجود ندارد. این بیمارستان تنها شامل بخش سوختگی نیست و یکی از مهمترین مراکز جراحی پلاستیک هم هست. بیمار پس از درمان سوختگی تازه درگیر مشکلات تغییر قیافه، ناتوانی جسمی و معلولیت می شود. در واقع در کنار بحث درمان سوختگی در گام دوم نیازمند جراحی پلاستیک و بازتوانی خواهد بود.
*در واقع یک چرخه کامل برای بیمارستان سوختگی است.
البته بخش بازتوانی هنوز در این طرح نیست.
توانمندی در استان به فراموشی سپرده شده است، الان منتظر سفر وزیر بهداشت و معاونان ایشان به استان هستیم تا موضوع راه اندازی دانشکده توانبخشی را پیگیری و مجوز آن را اخذ کنیم. اگر این دانشکده در کرمانشاه راه اندازی شود خیلی از مشکلات توانبخشی استان قابل حل است.
* چرا بیمارستان 540 تختخوابی کرمانشاه تبدیل به 750 تختخوابی شده است؟ مدیر اجرایی و فنی اداره کل راه و شهرسازی استان گفته است که کلنگ زنی آن به زودی انجام می شود این موضوع را تایید می کنید؟
بیمارستان 540 تختخوابی یکی از پروژه های راکد استان بود که اکنون ساخت آن در دستور کار قرار گرفته است. سال گذشته گفته شد که این طرح در بیمارستان فارابی کلنگ زنی شود که با توجه به فضای محدود این بیمارستان، شدنی نبود و این کار باعث از بین رفتن دانشکده بهداشت کرمانشاه و بیمارستان فارابی می شد؛ ضمن اینکه همه زمین آن هم ظرفیت احداث یک بیمارستان 540 تختخوابی را نداشت، این بود که کار را متوقف کردیم.
با توجه به معیارهای پدافند غیرعامل و سایر اصول کارشناسی باید یک تعادل درمانی در مرکز استان برقرار می شد؛ زیرا یک بیمارستان مجهزی مانند امام رضا (ع) در شمال شهر وجود دارد که در ازای آن هیچ مرکز درمانی مناسبی در جنوب شهر ساخته نشده است.
برای ایجاد این تناسب پس از بررسی های فراوان فضای پشت باغ گلها برای احداث بیمارستان 540 تختخوابی انتخاب و سند آن آماده شد و اکنون در حال طی مراحل رسمی سندنویسی است.
پس از مهیا شدن زمین بیمارستان، سراغ گام دوم یعنی کلنگ زنی رفتیم. پیمانکار هم گفت که نقشه احداث بیمارستان آماده است و اجازه دهید که کار را شروع کنم. اما ما جلوی آن را گرفتیم زیرا نقشه بیمارستان متعلق به 20 سال گذشته بود و اصلا به درد امروز نمی خورد ضمن اینکه احداث بیمارستان چندین سال زمان می برد و این نقشه برای آن زمان اساسا قابل استفاده نیست.
از طرف دیگر با توجه به چشم اندازی که از وضعیت بیماری ها در استان وجود دارد، بیمارستان 540 تختخوابی کفاف نیاز کرمانشاه را نمی دهد و باید ظرفیت آن را بالا برد.
به همین دلیل مجوز تبدیل بیمارستان به 750 تختخوابی از وزارت بهداشت اخذ شد که البته با متعلقات آن (بخش های اورژانس، فوریت ها و مراقبت های ویژه های و...) به حدود هزار تخت می رسد؛ هزار تخت هم یعنی یک مگا هاسپیتال (کلان بیمارستان) که نمونه آن از شمال غربی تا جنوب غربی کشور وجود ندارد.
مگاهاسپیتال هم شرایط و نقشه خاص خود را دارد.
اداره کل راه و شهرسازی استان نقشه قبلی را کنار گذاشته و یک تیم جدید برای بروز کردن نقشه تشکیل داده است. البته چون از دانشگاه علوم پزشکی برای مشارکت دعوت نکردند ما اعلام کردیم که این رویه اصولی نیست.
آنان اعتراض دانشگاه علوم پزشکی را وارد دانستند و قرار شد که ما را هم به نشست های تغییر نقشه دعوت کنند که البته تاکنون این کار را نکرده اند.
راه و شهرسازی استان مداوم می گوید این ماه نقشه آماده می شود، ماه بعد آماده می شود و... اما تا زمانی که دانشگاه علوم پزشکی روی آن نظر ندهند از نظر ما تایید شده نیست.
در گام بعدی ساخت بیمارستان باید مشخص شود که اعتبار آن از طریق فایناس های بین المللی با پیمانکارهای داخلی تامین می شود که اینکار در حیطه سازمان مدیریت و برنامه ریزی است و منوط به سفر رییس جمهور به استان و تصمیم هیات دولت است.
* اعتبار مورد نیاز برای احداث این بیمارستان چقدر است؟
حدود 10 هزار میلیارد ریال برآورد می شود.
* شما پیشتر وعده داده اید که بیمارستان شهرستان های سرپل ذهاب، اسلام آباد و پاوه در سال 95 افتتاح می شود. مردم منتظر این رویداد باشند؟
پیمانکاران طرح ها به ما قول دادند که 2 بیمارستان پاوه و اسلام آباد را سال آینده به ما تحویل دهند، بیمارستان اسلام آباد حدود 90 درصد و پاوه هم حدود 75 درصد پیشرفت فیزیکی دارند. یک همت اساسی شود هر 2 تکمیل می شود.
بیمارستان صحنه نیز حتما سال آینده به بهره برداری می رسد اما بیمارستان سرپل ذهاب گیر دارد؛ زیرا این بیمارستان در اصل 96 تختخوابی بوده است که پیش تر 50 تختخواب آن راه اندازی شده اما در جریان راه اندازی بخش دوم بیمارستان گفته شده که این مرکز ایمنی کافی در مقابل زلزله را ندارد و کار متوقف شده است.
هم اکنون یک ازدحام وحشتناکی در بیمارستان سرپل وجود دارد که به معضلی در شهرستان تبدیل شده است.
اکنون اگر بخواهیم ساخت و ساز بیمارستان را ادامه دهیم، چون هیچ بودجه ای برای آن دیده نشده است، باید از طریق ماده 215 برای جذب اعتبار اقدام کنیم که این کار از طریق سازمان برنامه ریزی استان در حال انجام است و مسئولان برنامه و بودجه کشور وعده داده اند که این طرح را در شمار طرح های مشمول ماده 215 قرار دهند، البته پس از تایید ماده 215، باید دنبال تامین بودجه آن برویم که امیدواریم بتوانیم سال آینده بودجه آن را دریافت و تکمیل طرح را آغاز کنیم.
البته پیگیری ماده 215 وظیفه نماینده مجلس و فرماندار شهرستان است.
*مشکل شهرستان ها فقط تجهیزات و زیرساخت نیست اکثر مراکز درمانی شهرستان ها با کمبود کادر درمان دست و پنجه نرم می کنند، برای رفع این معضل کاری شده است؟
وزارت بهداشت به تازگی مجوز استخدام 180 نفر را به دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه داده است و ما هم در راستای رویکرد تمرکززدایی در دانشگاه مصوب کردیم که جذب این نیروها در درجه اول در شهرستان های مرزی استان(ثلاث باباجانی، قصرشیرین و گیلانغرب) و در گام دوم سایر شهرستان های استان صورت گیرد و هیچ جذبی در مرکز استان در کار نیست.
*یکی دیگر از موانع طرح تمرکززدایی کمبود پزشکان متخصص در شهرستان هاست، در بیمارستان های خارج از مرکز استان خیلی از تخصص ها یا وجود ندارند یا اینکه متخصص تنها یک یا 2 روز در هفته در بیمارستان حضور دارند، برای رفع این مشکل چه کرده اید؟
کمبود متخصص یک مشکل کشوری است و نمی توان آن را آنی حل کرد، اقدامات کنونی همچون افزایش پذیرش دستیاری برای افزایش تعداد متخصصان هم طی چند سال آینده روشن می شود تا آن زمان این مشکل در همه جای کشور وجود دارد.
با وجود این مشکلات، امسال توانستیم 76 متخصص جذب کنیم که شرط اول آن هم خدمت در شهرستان های استان بوده است مگر افراد رتبه داری که برای عضویت هیات علمی پذیرش شده اند، البته متخصصان رتبه دار قبلا ترجیح می دادند که در دانشگاه های تهران، اصفهان و تبریز و... خدمت کنند اما امسال خوشبختانه چند متخصص رتبه دار از جمله در رشته های رادیولوژی، روانشناسی، داخلی و قلب به استان آمده اند که قاعدتا باید در مرکز استان از توان آنها استفاده کنیم. خوشبختانه همه این متخصصان هم کرمانشاهی هستند.
*جذب آنها در چه مرحله ای است؟
در مرحله تقسیم هستند.
*پس باید منتظر اتفاقات خوبی در شهرستان ها باشیم.
بله؛ با این وجود اما ورود این متخصصان همه مشکلات ما را مرتفع نمی کند.
*از متخصصان حاضر در مرکز استان نمی توان برای پر کردن خلا مراکز درمانی شهرستان ها استفاده کرد؟
اگر متخصصان شاغل در شهر کرمانشاه خواهان رفتن به شهرستان باشد ما آنان را ترغیب می کنیم اما نمی توانیم کسی را مجبور به این کار کنیم.
متخصصان مرکز استان سه دسته اند؛ اول کسانی که هیات علمی هستند و به واسطه نوع و زمان کارشان نمی توان آنها را به شهرستان ها فرستاد؛ دوم فعالان در بخش خصوصی هستند که طبعا ما توانی برای اجبار آنها نداریم و در نهایت متخصصانی هستند که مرکز استان نیازمند آنهاست مثل جراح مغز و اعصاب، زیرا وسایل و اتاق های عمل موردنیاز این متخصص تنها در مرکز استان وجود دارد.
*همانگونه که به طور ضمنی هم اشاره کردید، تعداد تخت های بیمارستانی کفاف نیاز موجود را نمی دهد، اکنون 2 هزار و 300 تخت در استان داریم در حالی که رقم ایده آل حدود 6هزار تخت است؛ البته شما گفته اید که با چهار هزار و 400 تخت هم می توان نیاز کنونی استان را پاسخ گفت. از طرفی به نظر می رسد تا افتتاح مراکز درمانی و بیمارستان های در حال ساخت نباید منتظر افزایش تعداد تخت ها بود...
البته ما به صورت موازی با ساخت بیمارستان، در حال افزایش تخت ها هستیم.
*منظورتان توسعه درون بیمارستانی است؟
بله. سال 95 که سه بیمارستان در شهرستان های استان به بهره برداری می رسد، حدود 300 تخت به تخت های فعال اضافه می شود اما ما همین امسال حدود 100 تخت در بیمارستان فارابی اضافه کرده ایم.
نقشه توسعه تخت های اورژانس هم در 2 بیمارستان طالقانی و امام رضا (ع) در حال طراحی است.
امسال در حدود 76 تخت مصوب آی سی یو به مراکز درمانی استان اضافه کرده ایم و درصدد افزایش این رقم به 120تخت هستیم که یک انقلاب در بیمارستان ها محسوب می شود، همین بیمارستان سوختگی در صورت افتتاح، 50 تا 60 تخت دیگر اضافه خواهد کرد.
بخش رادیوتراپی بیمارستان امام رضا (ع) هم که در حال تهیه نقشه است، می تواند آمار تخت ها را بالا ببرد.
سال گذشته در بیمارستان امام خمینی (ره) 16 تخت دیالیز راه اندازی کردیم و دنبال راه اندازی 16 تخت دیگر هستیم.
الان یکی از طرح های ما توسعه بیمارستان امام علی (ع) است که تکمیل آن تعداد زیادی تخت را به مجموع تخت ها اضافه می کند.
البته سال گذشته 16 تخت آی سی یو به این بیمارستان اضافه شد و نوبت های جراحی قبل از سه ماه به یک هفته رسیده است. سه بخش جدید دیگر راه اندازی شده و به دنبال افتتاح 2 بخش دیگر هم هستیم.
در کنار این تلاش ها، نباید از اقدامات بخش خصوصی هم غافل شد؛ مثلا در صورت راه اندازی بیمارستان نیروی انتظامی تخت های جدیدی به آمار فعلی اضافه می شود.
اقدامات دیگری هم در شهرستان ها در حال انجام است، مثلا بیمارستان هرسین بخش های غیرفعالی دارد که می تواند به بخش فعال بیمارستان اضافه شود اما مشکل آن کمبود نیرو است، جذب نیرو هم بسیار سخت است که البته در حال پیگیری است.
با همه این اقدامات حتما نیازمند، راه اندازی بیمارستان ها از جمله مرکز جامعه زنان، 750 تختخوابی، مرکز سرطان و... هستیم.
*با این برنامه باید منتظر افزایش سطح خدمات در مراکز درمانی و پذیرش بیماران باشیم...
بله حداقل از آن وضعیت بحرانی خارج می شویم.
*یکی از دغدغه های بیماران، پذیرش و معاینه گروهی در مطب های پزشکان است این مشکل وقتی بیشتر جلب توجه می کند که جنسیت بیماران متفاوت باشد در این حالت شاید بیمار نتواند به راحتی شرح حال خود را بیان کند و ممکن است توضیحات لازم اما خصوصی بیماریش را به پزشک نگوید که این روند تشخیص بیماری و درمان را کند می کند دیدگاه شما در این باره چیست و برای رفع این مشکل دیرینه در استان چه فکری کرده اید؟
موضوع مهمی است، در این باره هیچ حرفی نیست که ویزیت گروهی کار نامناسبی است.
ارتقای خدمات معاینه چند بعد دارد؛ ابتدا مکان استقرار متخصص است، ما اکنون در حال راه اندازی کلینیک ها در استان هستیم و در تلاشیم که مکان آنها مناسب باشد.
گام دوم بهبود امکانات است؛ یعنی کلینیک ها مجهز به آخرین امکانات آموزشی و پژوهشی باشد. طبق برنامه ریزی صورت گرفته، متخصص مستقر در کلینیک متصل به اینترنت است و در صورت نیاز می تواند موضوع مورد نظرش را در فضای مجازی جستجو کند یا اینکه مرکز پژوهشی در آن وجود دارد و دانشجو هم در کنار پزشک آموزش می بیند.
نکته بعد این است که در بسیاری از رشته ها کمبود متخصص داریم. در برخی از رشته ها حتی فقط یک یا 2 متخصص داریم؛ مثلا فقط یک متخصص روماتولوژی (فوق تخصص پزشکی داخلی و پزشکی اطفال) یا تنها یک جراح عروق در استان داریم که البته در کل کشور هم وضع به همین منوال است و تعداد متخصصان این رشته ها کم است طوری که گاه برای جذب یک جراح عروق بین 2 دانشگاه دعوا می شود، همچنین فقط 2 جراح قلب در استان داریم.
بنابراین بین تعداد این متخصصان و نیاز مردم تناسبی وجود ندارد و وقتی حجم گسترده ای از تقاضا به سمت یک پزشک سرازیر می شود، چگونه می خواهید آن را مدیریت کنید. اکثر این پزشکان با وجود معاینه چند نفری بیماران، تا ساعت سه یا چهار بامداد در حال معاینه بیمار هستند و نوبت های چندماهه می دهند.
حال راه چاره چیست. ما با این پزشکان صحبت و حتی خواهش کرده ایم که به صورت چند نفری ویزیت نکنند اما اگر بخواهیم به آنان فشار بیاوریم و اجبار کنیم که بیماران را یکی یکی معاینه کنند، ممکن است استان را ترک کنند؛ در این صورت چه کسی جز مردم و بیماران ضرر می کنند.
*در همه تخصص ها این محدودیت وجود ندارد و با توجه به تعدد متخصصان، می توان درباره آنها سختگیری کرد.
قطعا همین طور است. پس از اصلاح بخش اول، در مرحله بعدی می توان با کمک نظام پزشکی به سراغ مطب های خصوصی رفت و در باره آن برنامه ریزی کرد.
ما می دانیم که مردم ناراحت هستند اما این اصلاحات در حال انجام است و باید به ما فرصت بدهند تا مرحله به مرحله به صورت ساختاری اصلاح شود زیرا در اقدامات عجولانه، مردم بیشتر از همه ضرر می کنند.
*این رویکرد به نتیجه می رسد؟
بله، اگر ریشه ای کار کنیم حتما؛ اما اگر سطحی برخورد شود پزشک متخصص، هم خودش از استان می رود و هم همکارانش را از آمدن به اینجا منع می کند. باید تلاش کرد که اتفاقا سایر متخصصان را جذب خدمت در اینجا کنیم.
*17 آبان ماه مراسم نمادین روستای سالم در استان برگزار شد و شما در آن گفتید که 'بزرگترین آرزوی من دیدن چنین روزی بود'. اهمیت این طرح چیست که شما از آغاز آن اینقدر خوشحالید؟
پروژه روستای سالم یکی از آرزوهای قدیمی من بود، این طرح مبنای علمی دارد و سازمان بهداشت جهانی در حال پیگیری آن است. اساس این طرح توسعه روستاهاست.
از سال گذشته در دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه گام اول طرح توسعه روستایی را با همکاری استانداری با عنوان 'روستای سالم' تعریف کردیم تا به عنوان یک الگوی کشوری اجرا شود. در گام نخست 14 روستا در 14 شهرستان استان به عنوان نمونه انتخاب شد.
این طرح 2 محور دارد یکی همکاری بین بخشی (بین نهادها) و دوم جلب مشارکت مردمی است. یعنی مردم پای کار بیایند و دستگاه ها اجرایی هم آنها را در اجرا کمک و پشتیبانی کنند.
در گام اول که روستای سالم نام دارد، به کمک این 2 محور، روستا را تبدیل به جایی می کنیم که تمام معیارهای بهداشتی در زمینه آب، فاضلاب، درختکاری، جدول کشی، فضولات حیوانی، معیارهای خانه بهداشت و... را داشته باشد. مثلا فضولات حیوانی که به یک معضل بهداشتی و اجتماعی تبدیل شده، در این روستاها نه تنها دیگر یک مشکل نیست که حتی به یک فرصت و درآمد تبدیل می شود؛ یعنی تمام فضولات روستا جمع آوری و در یک کارگاهی ورمی کمپوست (نوعی کود آلی) تولید می شود.
بعد از یک سال کار در این روستاهای نمونه، 17 آبان ماه امسال متولیان طرح گزارشی از وضعیت روستای نمونه شهرستان خود ارائه کردند. من وقتی این گزارش ها را دیدم واقعا لذت بردم که کار به نتیجه رسیده است.
مرحله دوم، زیباسازی روستاهاست زیرا با این کار مسافران و گردشگران را جذب می کنند و فرصت های شغلی و تولیدی زیادی برای خود خلق می کنند.
در مرحله سوم توانمندسازی در دستور کار قرار می گیرد به این معنی که با کمک نهادهای دولتی کارگاه های کوچک تولیدی را راه اندازی می کنند که بیکاری را رفع و تولید را اضافه می کند و بین روستاهای سالم هم رقابت ایجاد خواهد کرد.
در نهایت به سمت توسعه همه جانبه حرکت می کنند.
انتظار داریم که همه نهادهای استان از جمله استانداری نهایت همکاری را در اجرای این طرح داشته باشند و در عمل پای کار بیایند زیرا این طرح یک چشم انداز نجات بخش برای استان دارد.
*برای این طرح از کمک های سازمان های جهانی هم استفاده کرده اید؟
یکی از برنامه های سال آینده ما گرفتن گرنت (اعتبار ویژه یا وام بلاعوض) از سازمان بهداشت جهانی است. اگر طرح با همکاری نهادهای مختلف استان به ویژه استانداری به خوبی جلو برود می توانیم سازمان بهداشت جهانی و حتی کشورهای اروپایی را برای دیدن روستاهای الگوی استان دعوت کنیم و از آنان گرنت هم بگیریم.
*نکته مهمی که در این باره وجود دارد این است که نباید بافت روستایی دچار تغییر شود زیرا جذابیت روستاها به همین بافت متفاوت است.
دقیقا همین طور است. مزایای روستا شامل محیط و آرامش آن بسیار با ارزش است و نباید آن ها را از دست داد اما توسعه روستا به این معنی نیست که با فاضلاب و فضولات حیوانی آن به همان شیوه سابق کنار بیاییم.
* در باره موضوع توریسم درمانی در استان حرف های متعدد و گاه متناقضی زده شده است. اساسا چنین طرحی در شرایط کنونی قابلیت پیگیری و اجرا در کرمانشاه را دارد؟
ابتدا باید بدانیم که توریسم درمانی موضوعی خصوصی است و نه دولتی. دولت تنها باید زمینه را برای ورود بخش های خصوصی فراهم کند.
نکته اینجاست که بدون فراهم بودن زیرساخت ها نمی توان از کشورهای دیگر در بیمارستان های استان بیمار پذیرش کرد.
وقتی برای بیماران استان نوبت های عمل چند ماهه داده می شود، چگونه می خواهیم توریسم پذیرش کنیم.
*یعنی الان هیچ ظرفیتی نداریم؟
این را نمی گویم اما اکنون خیلی از ظرفیت درمانی استان توسط بیماران خودمان پر شده است.
در اولین کار باید زیرساخت های درمانی استان را توسعه داد، در گام بعدی باید مکان هایی در کشورعراق برای جذب و هدایت توریسم به مراکز درمانی استان وجود داشته باشد و تا این اقدام صورت نگیرد، بی نتیجه است.
همین به موازات این 2 گام باید با بین المللی کردن دانشگاه علوم پزشکی، دانشجویان عراقی را پذیرش کرد که این کار می تواند موجب معرفی بیشتر استان به مردم عراق و در نتیجه مراجعه بیماران به استان می شود.
* یکی دیگر از محورهای طرح تحول نظام سلامت، افزایش زایمان طبیعی بوده است. در این زمینه کاری در استان شده است؟
طبق هدفگذاری صورت گرفته برای کاهش آمار سزارین، باید طی یک سال به آمار 10 درصد زایمان طبیعی می رسیدیم که این هدف محقق شده است.
*طی سال 93؟
بخشی از سال 93 و بخشی از 94.
همانگونه که زیرمیزی به یک اقدام ترس آور در مراکز درمانی تبدیل شده است، انجام سزارین هم برای متخصص زنان ترس آور شده است و آنان سعی می کنند که تعداد زایمان های طبیعی را افزایش دهند.
اما باید دانست که فشار تا اندازه ای جواب می دهد. در سال های گذشته آمار سزارین ها به شدت بالا رفته بود که یکی از علل آن انجام سزارین در زایمان اول بود؛ یعنی وقتی در زایمان اول به سمت سزارین می روند عملا امکان وضع حمل طبیعی در زایمان های بعدی از بین می رود.
بنابراین باید بر زایمان اول تمرکز کنیم که این کار هم نمی تواند تغییر قابل توجهی در آمارها ایجاد کند.
تلاش وزارت بهداشت هم اکنون متوجه زایمان اول است.
*گفته می شود وضعیت رشد بیماری سرطان در استان در مرحله هشدار است...
در بیماری هایی که ناشی از صنعتی شدن است از جمله سرطان، سکته های مغزی، بیماری قلبی، تصادفات و دیابت در کل کشور وضعیت خوبی نداریم؛ در استان کرمانشاه هم وضعیت به همین منوال است.
الان مردم از صبح تا شب در معرض انواع بمباران ها هستند؛ بمباران آب، هوا، خاک، مواد غذایی، استرس ها و... که همه آنها از عوامل شیوع سرطان است.
راه مقابله با این بیماری ها هم بسیار سخت است زیرا برای جلوگیری یا کنترل آنها باید همه زندگی فرد مبتلا را به هم ریخت و 'سبک زندگی' او را تغییر داد؛ از مصرف غذا تا کار و استراحت.
*شما قبلا به اخذ مجوز احداث مرکز جامع سرطان در استان اشاره کردید. الان این مرکز در چه مرحله ای قرار دارد؟
علاوه بر مجوز ساخت بیمارستان جامع زنان، اخذ مجوز احداث مرکز جامع سرطان با پیشرفته ترین امکانات هم از دیگر توفیقات قابل توجه است؛ این مرکز شامل بخش های شیمی درمانی، رادیوتراپی، سی تی اسکن و... است.
وزارت بهداشت 13 قطب درمان سرطان برای کشور در نظر گرفته که یکی از آنها کرمانشاه است و خود این وزارتخانه در حال پیگیری کارهاست. در آخرین جلسه ای که در این باره تشکیل شده، گفته شد کرمانشاه اولین مرکزی خواهد بود که احداث مرکز جامع سرطان در آن با همکاری بخش خصوصی شروع می شود
