شاید اگر در 15 سال اخیر حصاری پوشالی از مصلحت ها را دور خودمان نمی کشیدیم و واقعیت ها را در مورد بیماری ایدز به مردم می گفتیم، امروز شاهد وجود بیش از 30 هزار بیمار ایدزی در کشور نبودیم.
سالهای زیادی فرصت سوزی شد و سخن گفتن و انتشار اخبار مربوط به بیماری اچ.آی.وی مثبت در رسانه های کشور نوعی خط قرمز محسوب می شد با این دغدغه که مبادا قبح برخی رفتارها در جامعه شکسته شود، اما در میان سکوت رسانه ای و دم فرو بستن مسوولان و کارشناسان، هر روز و هر سال بر شمار مبتلایان به این بیماری اضافه شد و کار به جایی رسید که اکنون این مار خزنده تا پشت درب منازل مردم هم نفوذ کرده است.
برای نخستین بار در استان کرمانشاه که در نوع خود نخستین تجربه حضور اهالی رسانه در نشستی مرتبط با ایدز بود، مسوولان حوزه بهداشت و سلامت خیلی شفاف و با صراحت لهجه، هم آمارهای مربوط به مبتلایان به اچ.آی.وی مثبت در استان را اعلام کردند و هم هشدارهایی جدی برای آگاهی افکار عمومی و مردم استان دادند که در نوع خود گرچه با سالها تاخیر و هراس از برافتادن مصلحت های خودساخته بود، اما باز هم قابل تقدیر است.
* ایدز در جامعه کرمانشاه؛ قله کوه یخ دیده شد!
در استان 2 میلیون و 50 هزار نفری کرمانشاه آن گونه که معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی این استان می گوید، سه هزار و 599 مبتلای به ایدز شناسایی شده است.
دکتر ابراهیم شکیبا در نشست خبری ویژه ایدز به خبرنگاران گفت: از این تعداد بیمار شناسایی شده در استان، 10 درصد را زنان و 90 درصد دیگر را مردان تشکیل می دهند در حالی که به گفته این مسوول نسبت مبتلایان کشوری را 15 درصد خانم ها و 85 درصد مردان تشکیل می دهند.
البته این رقمی که دکتر شکیبا از آن پرده برداشت را می توان حکایت کوه یخ دانست از این رو که به اقرار این مسوول پیش بینی می شود که دست کم 10 هزار مبتلای به ایدز شناسایی نشده در استان کرمانشاه وجود داشته باشند که این تعداد را می توان به پیکره کوه یخ نهان شده در زیر آب تشبیه کرد البته بخش مدفون کوه یخ ایدز کشور به گفته او حتی تا 110 هزار نفر هم می رسد.
در حالی که براساس آمارهای منتشر شده، 76 درصد از مبتلایان به ایدز کشور هنوز در قید حیات هستند و 24 درصد از آنان فوت کرده اند اما شکیبا شمار مبتلایان به اچ آی وی مثبت (HIV+) در قید حیات استان کرمانشاه را 66 درصد عنوان می کند و از مرگ سایر مبتلایان، خبر می دهد.
* کرمانشاه در رتبه اول کشور (هم شناسایی و هم فراوانی)
شکیبا همچنین بیشترین مبتلایان به ایدز در استان کرمانشاه در میان رده سنی بین 21 تا 35 سال عنوان کرد و بر لزوم ارایه آگاهی های لازم و مراقبت های مورد نیاز به این طیف سنی تاکید کرد.
وی گفت: به دلیل فعالیت های موثر استان در شناسایی 184 در صد هزار نفر ، این استان در ردیف برترین های کشور در حوزه کشف و شناسایی قرار گرفت و حتی از سوی وزارت بهداشت و درمان هم مورد تمجید واقع شد.
البته بخش تلخ و تراژدیک سخنان معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه اینجاست که وی از رتبه نخست این استان در داشتن مبتلایان به ایدز در کشور سخن گفت.
این مسوول گفت: حدود 11/5 درصد از کل بیماران ایدزی شناسایی شده کشور متعلق به استان کرمانشاه است و به همین دلیل نخستین استان با بیشترین فراوانی مبتلایان به ایدز در کشور هستیم.
شکیبا گفت: 2 شهرستان قصرشیرین و هرسین در صدر بیشترین مبتلایان (به نسبت جمعیت کل شهرستان) قرار دارند و پاوه نیز پاک ترین شهرستان در این خصوص است، گرچه از نظر تعداد، بیشترین مبتلایان به ایدز در مرکز استان و شهر کرمانشاه قرار گرفته اند.
*هزینه های رایگان مداوا، هر بیمار ماهانه هفت میلیون ریال خرج بر می دارد
رییس دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه نیز از تحمیل ماهانه هفت میلیون ریال هزینه درمان و داروی هر بیمار مبتلا به ایدز بر گرده دولت، سخن می گوید.
دکتر حسین کریم به خبرنگار ایرنا گفت: تمام هزینه های دارو و درمان این بیماران بصورت رایگان از سوی دولت پرداخت می شود.
وی با بیان اینکه مسوولان کشوری و وزارت بهداشت و درمان از شیوع بیشتر این بیماری در کشور، نگرانی هایی دارند، اظهار کرد: اکنون الگوی انتقال ویروس اچ آی وی در کشور از سرنگ های تزریقی که اغلب مورد استفاده معتادان قرار می گرفت، تغییر کرده و عمده ترین علت ابتلا به این بیماری از راه آمیزش های جنسی می باشد به طوری که وضعیت، هشدار دهنده است و باید زنگ خطر فراگیری هرچه بیشتر ایدز را در کشور و استان کرمانشاه جدی بگیریم.
به گفته دکتر کریم، باید از توان نخبگان، افراد اثرگذار، رهبران فکری و فرهنگی و نیز توان رسانه ها برای آگاهی دادن به مردم استفاده کرد.
* دوره کتمان کردن به سر آمده، مردم باید هوشیار شوند.
رییس دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه افزود: دیگر راهی برای سرپوش گذاشتن بر این معضل اجتماعی و کتمان واقعیت های مربوط به آن وجود ندارد و چاره ای نداریم جز اینکه روش های پیشگیری و نیز راه های انتقال این بیماری از طریق آمیزش های جنسی را به مردم بگوییم.
این مسوول با گفتن این نکته که اچ آی وی ممکن است به هر خانه ای سر بزند، افزود: مهمترین راه پیشگیری از انتقال این ویروس، یافتن مبتلایان و تحت درمان قرار دادن آنهاست.
کریم اطمینان داد که افرادی که شناسایی می شوند، به شرطی که زود تحت درمان قرار گیرند در فاصله سه ماه دیگر تهدیدی برای انتقال بیماری به شمار نمی آیند.
وی تاکید کرد: افراد مبتلا نیز نباید از اینکه احساس کنند مورد برچسب و انگ خوردن قرار می گیرند یا اینکه دچار محرومیت هایی در جامعه می شوند، هراس داشته باشند زیرا این یک طرز فکر اشتباه است.
به گفته دکتر کریم، بیمارانی که تحت درمان قرار می گیرند، می توانند به زندگی عادی خود ادامه دهند و حتی دارای فرزند هم بشوند اما فرآیند درمان آنها تا آخر عمرشان باید ادامه یابد.
وی همچنین این نکته را بیان کرد که بیماری اچ آی وی مانند گذشته لاعلاج نیست و افرادی که تحت درمان قرار بگیرند، دارای طول عمر طبیعی خواهند بود و دچار مرگ زودرس به دلیل این بیماری نخواهند شد.
* چهار میلیون ریال پاداش به شناسایی کنندگان بیماران اچ آی وی
رییس دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در ادامه، تاکید کرد که از سوی دولت به افرادی که یک مبتلا به ایدز را شناسایی کنند، مبلغ چهار میلیون ریال تشویقی پرداخت خواهد شد زیرا این رقم در مقایسه با حالت ناشناخته ماندن فرد مبتلا و احتمال انتقال آلودگی به سایر اشخاص، کاملا دارای توجیه است به این دلیل که از بروز هزینه های گزاف در آینده، جلوگیری می کند.
وی اظهار کرد: اکنون یافتن بیمار، درمان و جلوگیری از سرایت ویروس اچ آی وی در اولویت کار ما قرار دارد زیرا با شمار کنونی بیماران مبتلا به ایدز در استان (سه هزار و 559 نفر شناسایی شده و حدود 10 هزار نفر شناسایی نشده) از عهده هزینه های درمانی بر می آییم اما در صورت فراگیرتر شدن و افزایش شمار مبتلایان، بصورت جدی در تامین هزینه ها دچار چالش خواهیم شد.
کریم همچنین از تدوین و آماده اجرا بودن برنامه عملیاتی - راهبردی این دانشگاه برای مهار بیماری ایدز خبر داد و تاکید کرد که در این راه به کمک رسانه ها، آموزش و پرورش و دانشگاه ها (وی بر لزوم گنجاندن دروسی برای آگاهی دادن به دانش آموزان و دانشجویان تاکید کرد) و نیز توان نهادهای فرهنگی و رهبران فکری اجتماع نیاز است.
* چشم انداز سازمان بهداشت جهانی و پیش بینی های استان
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه نیز به ایرنا گفت: براساس برنامه زمان بندی شده در این دانشگاه، باید تا سال 2020 میلادی حدود 90 درصد از بیماران مبتلا به اچ آی وی در استان کرمانشاه شناسایی شوند.
دکتر شکیبا، گفت: هدف ما این است که بخش اعظم آن 10 هزار نفر مبتلایی که تاکنون شناسایی نشده اند را در این چشم انداز زمانی، شناسایی و تحت درمان قرار دهیم.
وی البته زمان اعلام «پایان همه گیری» ایدز در جهان براساس برنامه سازمان بهداشت جهانی (WHO) را سال 2030 عنوان کرد.
* لزوم ساماندهی زنان خیابانی و چند نکته قابل تامل
قائم مقام معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه نیز برخی از راهکارها را در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، یادآوری کرد.
دکتر ناهید خادمی اظهار کرد: با توجه به اینکه زنان خیابانی در معرض ابتلا یا از عوامل انتقال ایدز هستند، لازم است مسوولان استان نسبت به ساماندهی آنان اقدام کنند.
وی گفت: در کرمانشاه 2 مرکز مشاوره برای بانوان ایجاد شده که راهنمایی و خدمات مشاوره ای و بهداشتی رایگانی به خانم ها ارایه می کنند.
وی همچنین از راه اندازی مرکز ام ام تی برای انجام «متادون تراپی» ویژه بانوان در شهر کرمانشاه، خبر داد.
خادمی، مشارکت ارگان ها و سازمانهایی مانند بهزیستی، آموزش و پرورش، زندان ها و ستاد مبارزه با مواد مخدر را در اجرای برنامه های شناسایی، درمان و پیشگیری از ایدز در دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه موثر و مهم ارزیابی کرد.
به هر حال واقعیتی که در مورد استان کرمانشاه با جمعیت افزون بر 2 میلیون نفر با توجه به فراوانی آسیب‌های اجتماعی مانند بیکاری، اعتیاد، فقر، طلاق و... می توان عنوان کرد، این است که هیولای ایدز امروز پر نمودتر از گذشته در کمین این جامعه شکننده و نحیف قرار دارد و اگر همچون گذشته نگاه خط قرمزی و کتمان گرانه به این واقعیت بدیهی وجود داشته باشد، روزی فرا خواهد رسید که ریشه های ایدز چنان در جامعه کرمانشاه دوانده خواهد شد که برای خشکاندن آن شاید دیر باشد از این رو اقدام دانشگاه علوم پزشکی برای بیان صریح معضلات بیماری ایدز در استان را باید گامی به جلو و اقدامی ارزنده دانست.
یحیی معماری خبرنگار ایرنا مرکز کرمانشاه