شواهد گسترده‌ای وجود دارد که ثابت می‌کند مردان، به ویژه مردان جوان، در تمامی فرهنگ‌ها نسبت به زنان رفتارهای پرخطرتری دارند
سرهنگ دکتر علیرضا اسماعیلی استادیار دانشگاه علوم انتظامی/ مقایسه رانندگی زنان و مردان
زنان سالم‌تر می‌رانند مردان و زنان رفتارهای متفاوتی در رانندگی دارند که توجه به ایمنی در رانندگی و ریسک‌پذیری آنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. عوامل مختلفی مانند ساختارهای فیزیولوژیک، شرایط فرهنگی و اجتماعی در این تفاوت‌ها نقش دارند و هریک از این موارد در تبیین علت تفاوت‌های رانندگی زنان و مردان در جریان تخلف از مقررات و تصادفات موثرند....
تفاوت‌های بین مردان و زنان راننده در تصادفات رانندگی در کشورهای مختلف از جمله در آمریکا، اروپا، آسیا و آفریقا ثبت شده است و نشان می‌دهد که مردان نسبت به زنان در معرض خطر بیشتری قرار دارند. تفاوت‌های مشابهی در عابران پیاده زن و مرد در محل زندگی یا کار وجود دارد. تبیین این تفاوت‌ها با توجه به کفایت و میزان مهارت رانندگی مردان و زنان ساده نیست. ریشه آنها را باید در تفاوت‌های ریشه‌ای‌تر و در موارد خاصی از رفتار و عملکرد روان شناسی و فیزیولوژیک مردان و زنان جستجو کرد.
مردان بیش از زنان در خطرند
شواهد گسترده‌ای وجود دارد که ثابت می‌کند مردان، به ویژه مردان جوان، در تمامی فرهنگ‌ها نسبت به زنان رفتارهای پرخطرتری دارند که بیشتر آن را به صورت مستقیم نشان می‌دهند. این موارد رانندگی ایمن را کاملاً تحت تاثیر قرار می‌دهد و رفتارهای پرخاشگرانه و تهاجمی احتمال میزان تصادف را بالاتر می‌برد.
میزان انحراف رفتاری و تخطی از قانون به شکل قابل ملاحظه‌ای در مردان بیشتر از زنان است. این مساله در تخطی از قوانین رانندگی شامل سرعت مجاز، سبقت و رانندگی در حال مستی نمود بیشتری پیدا می‌کند. همچنین به طور متوسط مردان در بسیاری از موارد، بیش از زنان جویای خطر و هیجان هستند. بنیان این تفاوت سازمان یافته جنسی بیش از آنکه تنها محصول جامعه یا تجربه باشد، پایه‌های فیزیولوژیک در زنان ومردان دارد.مردان امروز و میراث دیروز
تفاوت‌های میان دو جنس، در خصوص تمایل خطر پذیری در حال رانندگی، حداقل در قسمتی از آن، با استفاده از دیدگاه روان‌شناسانه قابل توجیه است. این مساله نشانگر این است که مدارهای عصبی مغز ما با توجه به فرهنگ و جامعه از آن چه در عصر شکار وجود داشت تفاوت شایانی یافته است. جمجمه قرن بیست و یکمی ما در پایه همان ذهن عصر سنگی است و ذهن مردان و زنان در مواردی حیاتی از یکدیگر متفاوت است. مردان عصر حجر رانندگی نمی‌کردند، اما میراث شکار، تهاجمی بودن و خطرپذیری گذشته آنها، همان مواردی که باعث بقای آنها و هم‌عصران‌شان بود، توسط ژنهایشان به نسل‌های آینده منتقل شده و هنوز در رانندگی‌های امروزی نمایان است.
رانندگی و جنسیت
تفاوت شیوه‌های رانندگی مردان و زنان به حدی است که رانندگان باتجربه می‌توانند حتی بدون دیدن راننده اتومبیل از فاصله‌ای زیاد جنسیت او را تشخیص دهند. به عبارت دیگرسبک‌های رانندگی زنان و مردان تا آنجا متمایز است که می‌تواند به عنوان معرف جنسیت راننده در نظر گرفته شود.
مردان اغلب سریع، فرز و پرپیچ و خم رانندگی می‌کنند. آنها از هر فضای خالی استفاده می‌کنند و به طور دایم در حال تغییر مسیر هستند. در مقابل، زنان آرام، آهسته و مستقیم می‌رانند. احتیاط و صبر و حوصله از مشخصات رانندگی زنان است. ویژگی‌هایی که حرص رانندگان مرد را در می‌آورد و آنها را به عکس‌العمل وا می‌دارد، اما ریشه تفاوت شیوه‌ها یا سبک‌های رانندگی زنان و مردان در کجاست؟ تمام رانندگان برای دریافت گواهی‌نامه به کلاس‌های آموزش رانندگی می‌روند و امتحان رانندگی می‌دهند. در این کلاس‌ها آنها هنجارهای درست رانندگی یا آنچه در زبان جامعه شناسی هنجارهای ایده‌آل گفته می‌شود را آموزش می‌بینند و امتحان می‌دهند، اما آنچه در عمل حاکمیت دارد، نه هنجارهای ایده‌آل رانندگی، که هنجارهای واقعی رانندگی است.
رانندگی در بعضی شهرها هنجارهایی دارد که با هنجارهای آموزش داده شده در کلاس‌های رانندگی تفاوت بسیار دارد. به عنوان مثال در کلاس رانندگی رعایت حق تقدم مبحث مهمی است و آموزشگران مدت زمان طولانی را صرف این مساله می‌کنند که در هنگام رسیدن به چهارراه و دیدن تابلوی حق تقدم چه باید کرد. همچنین کتاب‌های آموزش رانندگی تصاویر زیادی کشیدهاند تا در موارد مختلف مبحث حق تقدم را آموزش دهند، اما همه اینها هنجارهای ایده‌آل رانندگی هستند؛ هنجارهایی که جامعه آرزو دارد رانندگان بر اساس آنها عمل کنند، اما آنچه در خیابان‌های واقعی حکمفرماست این قبیل هنجارها نیست. هنجارهای واقعی نیز مانند هنجارهای ایده‌آل ضمانت اجرا دارند، اما ضمانت اجرای آنها بر خلاف هنجارهای ایده‌آل غیررسمی است. ضمانت اجرای غیررسمی در این مورد به شکل تحقیر، استهزاء و توهین نمود پیدا می‌کند.
فرضیه من این است که شیوه‌های متفاوت رانندگی زنان شباهت بیشتری به هنجارهای ایده‌آل رانندگی دارد. در این معنی زنان بر اساس الگوهایی رانندگی می‌کنند که با هنجارهای واقعی رانندگی که از طرف مردان پیگیری می‌شود تعارض دارد. به همین خاطر زنان نظم رانندگی (نظم مبتنی بر هنجارهای واقعی مردان) را بر هم می‌ریزند و طبیعی است که از جانب عموم رانندگان مرد به اشکال مختلف توبیخ می‌شوند. زنان در عمل به مواردی که بر اساس هنجارهای ایده‌آل رانندگی ممنوع است احترام می‌گذارند. آنها معمولا از سرعت مجاز تجاوز نمیکنند، سبقت غیرمجاز نمیگیرند، لایی نمیکشند، بیش از حد تغییر مسیر نمیدهند، ورود ممنوع نمیروند، چراغ قرمز را رد نمیکنند و دقیقا همین موارد است که حرص مردان را درمیآورد و ضمانت‌های اجرایی غیررسمی را برای آنها به همراه دارد.
زنان و پایبندی به قانون
فکر می‌کنم این ویژگی رانندگی زنان با اعمال دیگر آنها هماهنگی دارد. به عنوان مثال به طور کلی زنان کمتر مرتکب انحراف اجتماعی می‌شوند. آمار دزدی و قتل همیشه در میان زنها بسیار کمتر از مردهاست و می‌دانیم که انحراف در جامعه شناسی کارکردگرا معنایی جز تخطی از هنجارها- غالباً ایده‌آل- ندارد. بنابراین شاید بتوان زنان را نماد هنجارهای ایده‌آل یا وضعیت آرمانی دانست که جامعه در سر دارد.
به نظر می‌رسد اگر این فرضیه را بپذیریم در نهایت باید ریشه شیوه متفاوت رانندگی زنان را در وابستگی آنها به جامعه و ارزش‌ها و هنجارهای ایده‌آل آن بدانیم. به عبارت دیگر از آنجا که زنان بیشتر از مردان به جامعه و امور اجتماعی وابستهاند شباهت بیشتری به وضعیت آرمانی جامعه دارند. مباحث زیادی می‌تواند در حول علت یا دلیل تفاوت وابستگی زنان و مردان به جامعه و امور اجتماعی شکل گیرد. همچنین وابستگی بیشتر زنان به جامعه واستقلال بیشتر مردان از آن تبعات مثبت و منفی زیادی برای هر کدام از این دو گروه دارد که می‌تواند به طور مجزا بررسی گردد. در نهایت آنچنانکه واضح است تفاوت شیوه‌های رانندگی زنان و مردان امری نسبی است. زنانی هستند که شیوه‌های رانندگی آنها شباهت زیادی به شیوه‌های رانندگی مردان دارد و مردانی هستند که به شیوه‌هایی نزدیک به زنان رانندگی می‌کنند.