پزشک هماهنگ کننده سل مرکز بهداشت استان گفت: کرمانشاه به خاطر مجاورت با کشور عراق، تا حدودی از استان های در معرض خطر شیوع بیماری سل محسوب می شود لذا مردم باید سرفه های بیش از دو هفته را جدی بگیرند و حتماً به پزشک مراجعه نمایند. دکتر شعله رضایی در مصاحبه با “شهرمن”، با بیان این که سل بیماری با عامل میکروبی شناخته شده و از بیماری های بازپدید است افزود: دو سوم مردم جهان به عفونت سلی مبتلا هستند و در صورت ضعف سیستم ایمنی بدن، این عفونت می تواند به بیماری سل فعال تبدیل شود. وی اظهار داشت: مردم تصور می کنند سل فقط در ایام گذشته شیوع داشته و ریشه کن شده است در صورتی که امروزه به دلیل بروز HIV و مشکلات اقتصادی دوباره در حال شیوع است.
وی در خصوص عواملی که بیماری سل فعال را پدید می آورند بیان کرد: عفونت سلی در بدن هر کسی ممکن است وجود داشته باشد اما وقتی به بیماری فعال تبدیل می شود که فرد نقص سیستم ایمنی پیدا کند یا مثلاً به سوءتغذیه یا بیماری های زمینه ای مانند دیابت و نارسایی کلیه دچار شود و یا به سرطان مبتلا گردد و داروهای شیمی درمانی دریافت کند.
شعله رضایی از ابتلای سالانه 9 میلیون نفر به بیماری فعال سل در جهان خبر داد و افزود: از این تعداد یک و نیم میلیون نفر می میرند و این مرگ و میر بیشتر در کشورهای در حال توسعه مانند افغانستان، پاکستان، عراق و کشورهای شوروی سابق اتفاق می افتد.
وی در خصوص آمار مبتلایان به سل در کشور و استان کرمانشاه بیان داشت: در کشور 10هزار نفر بیمار مسلول داریم و در کرمانشاه این تعداد حدود 250 مورد است. می توان گفت ایران نسبت به کشورهای همسایه وضعیت خوبی دارد.
رضایی با اشاره به این که بیماری سل به دو نوع ریوی و خارج ریوی تقیسم می شود گفت: در نوع سل ریوی، ریه درگیر می شود و مشخص ترین علامت آن سرفه همراه خلط است. افرادی که با وجود مصرف آنتی بیوتیک، سرفه و خلط بیش از دو هفته دارند، باید آزمایش سل را انجام دهند.
این پزشک متذکر می شود: ممکن است سرفه های طولانی مدت به آلرژی و گرد و غبار ربط داشته باشند، اما همین هم باید بررسی شود زیرا آسم و مصرف داروهای کورتون دار که نقص سیستم ایمنی را در پی دارند زمینه بروز سل را فراهم می آورند.
وی در خصوص نوع دیگر بیماری سل اظهار داشت: حدود 20 درصد مبتلایان به سل به نوع خارج ریوی مبتلا می شوند. این بیماری می_تواند مغز، استخوان و به خصوص غدد لنفاوی را درگیر کند. حتی سل می تواند به دستگاه واژینال در زنان سرایت کند و موجب نازایی شود.
پزشک هماهنگ کننده سل مرکز بهداشت استان کرمانشاه، کاهش وزن، بی اشتهایی، بی حالی، درد عضلات، تعریق شبانه و درد عضو مبتلا را، از علائم این نوع سل دانست و گفت: برای تشخیص سل خارج ریوی، از عضو درگیر نمونه برداری می شود و با پاتولوژی وجود یا عدم وجود بیماری سل مشخص می گردد.
وی تأکید کرد: سل خارج ریوی قابل انتقال نیست و در موارد نادری ممکن از واگیر باشد. اما سل ریوی در افرادی که نمونه خلطشان اسمیر مثبت بوده به راحتی از طریق سرفه قابل انتقال است.
رضایی افزود: این افراد باید در دو هفته اول تشخیص و شروع درمان ماسک بزنند و در محلی که نور خورشید و تهویه داشته باشد استراحت کنند.
پزشک هماهنگ کننده سل مرکز بهداشت استان کرمانشاه، بررسی وجود بیماری سل به خصوص نوع خارج ریوی را در اطفالی که اختلال رشد دارند، ضروری دانست و بیان داشت: کودکان کمتر از شش سالی که بعد از انجام آزمایشات مختلف و سالم بودن آن ها باز هم بدون علت مشخص دچار اختلال رشد و کم وزنی هستند باید برای انجام آزمایش تشخیص بیماری سل اقدام کنند.
شعله رضایی عنوان داشت: اگر سل خارج از ریوی به موقع تشخیص داده شود، عوارضی به جا نمی گذارد اما اگر دیر تشخیص داده شود به عضو درگیر آسیب می رساند. مثلاً در سل استخوان باعث تغییر شکل ستون فقرات می گردد.
رضایی تمامی آزمایشات تشخیص سل را به شرط آنکه در آزمایشگاه های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی انجام شوند، رایگان اعلام کرد و بیان داشت: همه داروها و خدمات درمان بیماران مبتلا به سل رایگان است.
وی مرکز ریوی واقع در خیابان منزه را برای انجام آزمایش سل در کرمانشاه معرفی کرد و تأکید کرد: در این مرکز آزمایش و رادیولوژی برای تشخیص سل رایگان می باشد حتی برای کسانی که از دفترچه درمانی برخوردار نیستند.
رضایی دوره درمان بیماری سل را شش ماه دانست و خاطرنشان ساخت: یک دوره دو ماهه و یک دوره چهارماهه با چهار نوع قرص ترکیبی، مراحل درمان سل را تشکیل می دهند.
وی درباره درمان ناقص و عدم مصرف صحیح داروهای سل هشدار می دهد: چون پس از دو هفته حال بیمار به یکباره بهتر می شود، لذا برخی افراد خوردن دارو را کنار می گذارند. این اقدام بسیار خطرناک است و مقاومت دارویی ایجاد می کند.
پزشک هماهنگ کننده سل مرکز بهداشت استان کرمانشاه، درمان نکردن سل را بهتر از درمان ناقص آن دانست و در خصوص عواقب درمان ناکامل سل گفت: طول دوره درمان در بیمارانی که قبلاً سل را به طور کامل درمان نکرده اند دو سال است و در این مرحله 60 درصد مرگ و میر اتفاق می افتد. همچنین درمان سل در ابتدا برای دولت هزینه ای در حدود 500هزار تومان دارد و سل مقاوم به درمان بالغ بر 10 تا 25 میلیون تومان هزینه دارد.
شعله رضایی از پزشکان درخواست کرد، برای بیماران مشکوک به سل حتماً آزمایش بنویسند و در صورت مثبت بودن جواب، برای درمان، آن ها را به مرکز ارجاع دهند و سلیقه ای نسخه ندهند زیرا مبتلایان به سل برای اینکه به بیماری سل مقاوم دچار نشوند باید طبق دستورالعمل و برنامه ای خاص تحت درمان قرار گیرند.
این پزشک مرکز بهداشت از ناآگاهی و بی اطلاعی مردم در مورد بیماری سل ابراز نگرانی کرد و عنوان داشت: مردم در مورد سل اطلاعات بسیار کمی دارند. این بی اطلاعی باعث شده برخی از اسم سل بترسند و در صورت لزوم حتی حاضر به پیگیری هم نشوند. برخی نیز تصورشان بر این است که سل ریشه کن شده و اصلاً وجود ندارد در نتیجه آن ها هم پیگیری نمی کنند. نیاز است رسانه ها در این زمینه فرهنگ سازی و اطلاع رسانی کنند.