با توجه به گزارش های مسمومیت ناشی از مصرف قارچ های خودرو در طبیعت در سال‌های گذشته، یکی از آن قارچ های عامل مسمومیت در کشور از جنس و گونه آمانیتا (amanita virosa) می باشد که تا حدودی به قارچ های خوراکی شباهت داشته و حتی می‌تواند در کنار آن‌ها در محل رویش وجود داشته باشد.
نکات حائز اهمیت در پیشگیری و مقابله با مسمومیت های ناشی از مصرف قارچ‌های خودرو و سمی به شرح ذیل می باشد:
* از مصرف قارچ های خودرو در طبیعت، به ویژه قارچ هایی که در کنار تنه درختان (علی الخصوص درختان خشک شده) می رویند یا قارچ های جمع آوری شده توسط افراد عادی که به صورت فله ای با منشأ نامشخص عرضه می‌شوند خودداری کنید، تنها قارچ هایی را که توسط مراکز مجاز و در بسته بندی های دارای مجوز سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی می باشند، مصرف نمایید.
* شناسایی انواع خوراکی قارچ از انواع سمی تنها بر اساس خصوصیات ظاهری مانند شکل،رنگ، بو، قوام و مزه مشکل بوده و توسط متخصصان و کارشناسان مجرب و قارچ شناسی و گیاه شناسی امکان پذیر است، بنابراین به توصیه های برخی از افراد در تشخیص انواع سمی قارچ از انواع خوراکی به هیچ وجه توجه نکنید.
* مصرف قارچ ها توسط پرندگان و سایر جانوران اهلی و وحشی نشان دهنده غیر سمی بودن قارچ برای انسان نیست.
* برخی از روش ها و معیارهای سنتی مانند: تغییر رنگ قاشق نقره در اثر تماس با قارچ ، یا وجود حشرات در اطراف و محل رویش قارچ، معیار علمی متقن و صحیحی برای تشخیص عدم سمیت قارچ در همه موارد نیست.
* هرگز قارچ ها را به صورت خام و به مقدار زیاد مصرف نکنید.
* برخی از سموم موجود در قارچ های سمی مقاوم به گرما بوده و فرآیندهای آماده سازی غذا مانند: کباب کردن، آب پز کردن، سرخ کردن و یا بخارپز کردن قادر به تخریب کامل مواد سمی موجود در قارچ نیست.
* در صورت بروز علائم و نشانه های گوارشی (تهوع، استفراغ و اسهال) به صورت تاخیری (۴ تا ۱۲ ساعت پس از مصرف خوراکی قارچ)، هر چه سریعتر بیمار را به مرکز درمانی تخصصی سم شناسی بالینی و مسمومیت ها منتقل کنید.
* در مواردی که علائم گوارشی به صورت تأخیری (با فاصله بیش از ۶ ساعت از مصرف قارچ) رخ دهد، این دسته از قارچ ها سمیت به مراتب بیشتری دارند و علت اصلی نارسایی حاد کبدی و مرگ تعدادی از هموطنانمان در سال های گذشته نیز همین مسئله بوده است.
* انتقال سریع بیمار مسموم به یک مرکز درمانی تخصصی مسمومیت ها، امکان درمان موفقیت آمیز را افزایش می دهد و هرگونه تأخیر در این امر سبب افزایش احتمال شکست درمان و حتی مرگ بیمار میشود، بنابراین با مشاهده علائم و نشانه های بالینی اولیه به ویژه از نوع تأخیری در فردی با سابقه مصرف خوراکی قارچ، از هرگونه خود درمانی و درمان علامتی پرهیز نموده و بیمار را در اسرع وقت به بیمارستان منتقل نمایید.
* در صورت امکان، نمونه باقی مانده قارچ مصرف شده توسط بیمار را برای شناسایی و ارائه به کادر پزشکی، به همراه داشته باشید.
روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه