به مناسبت هفته ملی سلامت بانوان ایرانی (سبا)دکتر رامین رضایی رییس اداراه تامین و ارتقای سلامت دبیرخانه کارگروه تخصصی سلامت وامنیت غذایی دانشگاه با حضور در برنامه رادیویی راه تندرستی اظهار داشت در افراد بالای 50 سال از هر 5 مرد یک نفر وا ز هر سه زن یک نفر احتمال ابتلا به بیماری پوکی استخوان را دارد.
وی افزود هفته آخر مهر ماه هر سال مصادف با هفته سلامت بانوان ایرانی نامگذاری شده است و همچنین 28 مهر ماه روز جهانی پوکی استخوان است که امسال به علت مصادف شدن با ایام اربعین حسینی برنامه های آموزشی آن به اوایل آبانماه موکول داده شده است .
دکتر رضایی با بیان شعار امسال هفته سلامت بانوان ایرانی ورزش ، شادابی و آرامش گفت که آموزش گروههای هدف در معرض خطر در اولویت قرار گرفته است.
وی همچنین بر بهبود شیوه زندگی سالم به خصوص در زنان ، تحرک بدنی و تغذیه سالم اشاره کرد وبرنقش آن در بهبود و استحکام استخوانها که در پیشگیری از پوکی استخوان نقش موثری دارد تاکید نمود .
دکتر رضایی در ادامه افزود هرساله از طریق رسانه های عمومی آموزش های لازم در این زمینه داده می شود.
وی گفت استحکام استخوان به دو عامل اینکه چه مقدار توده مواد معدنی در استخوان وجود دارد که از به عنوان توده متراکم استخوان ازآن یاد میکنیم و حاوی کلسیم ، فسفر، روی ، منیزیم وسلنیوم است و دوم کیفیت ریز ساختار استخوان است .
دکتر رضایی افزود پوکی استخوان میتواند در اثر فشار یا مانورهای ناگهانی یا حتی در موارد پیشرفته با یک حرکت سریع یا خم شدن و یا سرفه و عطسه می تواند منجر به شکستگی شود .
ایشان در خصوص اینکه این بیماری با چه علایمی بروز می کند نیز گفت پوکی استخوان بیماری خاموش است و هیچگونه علامتی ندارد مگر در موادی که به منجر شکستگی شود واگر عوامل خطر مستعد داشته باشیم بایستی آمادگی داشته و غربالگری کنیم .
البته تصویر برداری ساده از استخوان تشخیص پوکی استخوان را در مراحل اولیه بیماری نمی دهد اما در روش دگزا ( Dexa)که یک مدل رادیو گرافی است استخوان های لگن ومهره ها را بررسی می شود که معیاری از سنجش تراکم استخوان را می دهد ودر مراکز متعددی دولتی وخصوصی در استان وجود دارد.
رییس اداراه تامین و ارتقای سلامت افزود کسانیکه باید این تست را بدهند شامل افرادبالای 50 سال بدون توجه به جنس اگر سابقه شکستگی قبلی یا روماتیسم مفصلی داشته باشند.
همچنین افرادیکه زیر 57 کیلو گرم وزن دارند و کسانیکه بیش از ده درصد وزن 25 سالگی را از دست داده باشد بایستی بررسی شود.
در زنان بالای 65 سال ومردان بالای 75سال ، کسانیکه بیش از 3 تا 6 ماه کورتون استفاده می کند و افرادیکه بیماریهای زمینه ای مولد پوکی استخوان مانند پر کاری تیروئید دارند باید مورد بررسی قرارگیرند.
وی بیان داشت عمده ترین مواد برای رفع پوکی استخوان کلسیم ، فسفر ، ویتامین د است ، کماکان حداقل هفته ای سه بار و هر بار حداقل 30 دقیقه ورزش پیاده روی برای کسانیکه پوکی استخوان دارند توصیه می شود.برای کسانیکه مبتلا به این بیماری هستند ورزشهای تخصصی پوکی استخوان توصیه می شود.
ایشان اظهار کرد برای تشخیص پوکی استخوان اول به پزشک عمومی واگر نیاز به ارجاع بود به متخصص و در نهایت به فوق تخصص روماتولوزی مراجعه کنند .
رییس اداره تامین و ارتقای سلامت برای پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان گفت مواد غذایی حاوی کلسیم ، فسفر ، همچنین حبوبات ، غلات و نان خصوصا نان سنگک عمده ترین مواد غذایی برایتامین پروتئین های سازنده بافت کلاژن در استخوان است.
همچنین ترکیبات مواد انرژی زا مانند میوه های تازه و حاوی ویتامین ث ، مغزها و مواد معدنی برای تراکم استخونها توصیه می شود.
دکتر رضایی درخاتمه گفت حداکثر سرعت افزایش تراکم استخوان تا سن 20 سالگی است و سپس تدریجا تا 30 سالگی بالا می رود ولی بعد از 45 سالگی کاهش می یابد. کلسیم ، لبنیات ، ویتامین د و پروتیین ها در پیشگیری از این بیماری موثر است والبته کسانیکه بیماریهای زمینه ای مانند روماتیسم ، دیابت ، پرکاری تیرویید ، پرکاری غده فوق کلیوی ، سرطانها و..... دارند می تواند زمینه ساز پوکی استخوان شود.