چهره ترسناکی دارند، بخشهایی از صورتشان خورده شده و بخشهایی مثل دُمل بالا آمده، اوضاع جسمی خوبی هم ندارند و بخشهایی از دستها و پاهاشان از بین رفته و برخیهاشان هم برای همیشه نابینا شدهاند.
این چهره ترسناک و این اوضاع وخیم باعث شده خیلیها آنها را نفرین شده بدانند و برای همیشه آنها را از خانه و زندگی و حتی از شهر خود طرد کنند.
روزگاری برایشان بناهایی با دیوارهای بلند میساختند تا برای همیشه در آنجا محبوس شده و از شهر و مردمانش دور بمانند، اما حالا که مسبب این نفرین مشخص شده اوضاع خیلی فرق کرده.
مسبب این همه بدبختی و فلاکت این آدمها و انزوای ابدی آنها، تنها یک موجود کوچک به نام باکتری «مایکوباکتریوم لپره» است، موجود زندهای که وقتی به جان آدم بیفتد اول چهرهاش را زشت میکند و بعد هم با خوردن بدن، باعث از بین رفتن اندامها و در نهایت کوری و معلولیت افراد میشود.
خیلیها اسم این باکتری را نشنیده اند، اما همه به خوبی با "جذام" آشنا هستند و وحشت آن را به خوبی لمس کردهاند. مسبب جذام همین باکتری کوچک است که به درازای یک تاریخ آدم ها را در گوشه گوشه این جهان خاکی به وحشت انداخته و جذامیان را یک عمر گوشهگیر و منزوی کرده.
قدمت جذام به دوران باستان برمیگردد و جهل بشر در آن زمان موجب شده بود تا جذامیان به انزوا کشیده شده و نفرین شده خطاب شوند، اما حالا که علم به جنگ این باکتری کوچک رفته و جذام به راحتی قابل درمان است همه چیز فرق کرده و این بیماران آمادهاند تا به آغوش جامعه برگردند.
دکتر حسین بیگلری رییس دبیرخانه کارگروه سلامت دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه به مناسبت روز جهانی "کمک به جذامیان" (ششم بهمن) در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه مهم ترین اقدام در بحث کمک به جذامیان اَنگ زدایی از آنهاست، گفت: این بیماری متاسفانه در طول تاریخ به دلیل جهل بشر، بیماری «نفرین» یا بیماری «ناشی از گناهان بزرگ» شناخته میشده، این درحالی است که سالها بعد عامل این بیماری یعنی باکتری «مایکوباکتریوم لپره» شناخته شد و در سالهای پس از آن نیز درمان قطعی این بیماری کشف شد.
وی در تشریح بیماری جذام گفت: این بیماری بر اثر ابتلا به باکتری «مایکوباکتریوم لپره» ایجاد میشود، به این ترتیب که با ورود باکتری به بدن، بعد از یک دوره کمون دو تا 10 ساله، علائم اولیه جذام بروز پیدا میکند.
دکتر بیگلری تصریح کرد: این باکتری باعث التهاب پوست و اعصاب محیطی شده و موجب خوردگی و از بین رفتن پوست میشود وعلائم اولیه آن به شکل لکههای پوستی روی بدن خود را نشان میدهد، لکههایی که با فقدان حس مشخص روی پوست رشد میکنند.
دکتر بیگلری تصریح کرد: فرد بیمار در مناطقی که لکههای پوستی وجود دارد هیچ حسی ندارد و به مرور این لکهها ایجاد زخم کرده و موجب خوردگی بدن فرد میشوند.
وی افزود: چنانچه بیماری پیشرفت کرده و درمان نشود، این بیماری میتواند قرنیه چشم را درگیر کرده و فرد را نابینا کند و در ادامه نیز موجب معلولیتهای شدید فرد بیمار میشود.
دکتر بیگلری با بیان اینکه این بیماری در حال حاضر قابل درمان است، گفت: به راحتی با انجام درمان های چند دارویی طی یک دوره 9 ماهه این بیماری قابل درمان است.
وی افزود: چنانچه بیماری در فرد زود تشخیص داده شود میتوان از معلولیت بیماری جلوگیری کرد، اما حتی در زمان بروز علائم هم افراد با درمان می توانند زندگی عادی داشته و مانع از انتقال این بیماری به افراد دیگر شوند.
دکتر بیگلری با بیان اینکه جذام جزو بیماری های به شدت کُند در زمینه انتقال است، گفت: این بیماری قابلیت سرایت بسیار پایینی دارد و چنانچه افراد مدت طولانی در کنار یک فرد جذامی زندگی کرده و سیستم ایمنی ضعیفی هم داشته باشند، درصد کمی احتمال دارد که به این بیماری مبتلا شوند.
وی در خصوص راه انتقال این بیماری گفت: این بیماری از طریق قطرات تنفسی و نیز تماس با زخم های بدن فرد جذامی امکان انتقال دارد، البته انتقال از طریق تماس با زخم در صورتی است که بدن خود فرد تماس گیرنده هم زخم باشد.
دکتر بیگلری تصریح کرد: با وجود این شرایط و تماس طولانی مدت بازهم احتمال کمی برای انتقال این بیماری وجود دارد، چرا که 95 درصد انسان ها به لحاظ ژنتیکی در برابر این بیماری مقاوم هستند و احتمال ابتلا به جذام در آنها صفر است. در پنج درصد مابقی انسان ها نیز باید فرد سیستم ایمنی ضعیفی داشته و تماس طولانی مدت با این افراد داشته باشد که به ندرت اتفاق می افتد.
دکتر بیگلری با بیان اینکه بیشتر جذامیان هم اکنون در سه کشور هند، برزیل و ماداگاسکار قرار دارند، گفت: این سه کشور 80 درصد جذامیان جهان را در خود جای دادهاند.
وی افزود: در ایران از سال 1376 برنامه حذف جذام در دستور کار قرار گرفت، با این هدف که تعداد این بیماران به کمتر از یک نفر در هر 10 هزار نفر جمعیت برسد که خوشبختانه این امر محقق شده است.
وی اظهار کرد: سال گذشته کمتر از 30 مورد ابتلا به جذام در سطح کشور شناسایی شد و عمده جذامیان مربوط به سالیان گذشته است که حالا دچار معلولیت شده اند.
دکتر بیگلری خاطرنشان کرد: در استان کرمانشاه نیز سالیان سال است که مورد جدید جذام شناسایی نشده و همه موارد مربوط به سالیان گذشته است که حالا دچار معلولیت شدهاند.
وی یادآور شد: در حال حاضر جذامیان درمان شده و تنها معلولیت آنها باقی مانده و برای همین قدرت انتقال ندارند و این افراد میتوانند در کنار سایر افراد جامعه زندگی عادی داشته باشند.
دکتر بیگلری تصریح کرد: مردم باید آگاه شوند که این بیماری قابلیت سرایت به شدت پایینی داشته و 95 درصد افراد بطور ژنتیکی در برابر ابتلا به آن مصون هستند و از طرفی این بیماری درمان قطعی داشته و این افراد میتوانند در کنار سایرین زندگی طبیعی داشته باشند.