بهورزان که تعدادشان به یک هزار و ۴۳ نفر در استان کرمانشاه می‌رسند، در این روزهای تلخ کرونایی، کوله‌باری از خدمتی مضاعف و تلاشی شبانه‌روزی را بر دوش می‌کشند تا بتوانند با غربالگری و کنترل این بیماری، از رنج ابتلا به این ویروس مرگبار را بکاهند.
بهورزان که ارایه دهندگان خدمات مراقبتی اولیه بهداشتی و درمانی در محیط روستاها و مناطق محروم هستند، در روزهای نبرد با کرونا در خط مقدم قرار دارند و علاوه بر آموزش به شناسایی و غربالگری افراد حتی در سخت ترین نقاط روستایی می پردازند.
بدیهی است که تراکم جمعیت در روستا به نسبت شهر کمتر است ولی از آن رو که بهورز تنهاترین و نزدیکترین فرد در روستا است که به ارایه خدمات بهداشتی و کنترل بیماری می پردازد وظیفه ای سنگین برعهده دارد و کمک رسان سلامت اجتماعی جامعه هستند که گاه این رنج به دلیل کمبود امکانات و یا دوری و سختی راه دوچندان می شود.
بیش از ۱۵۰ بازرس بهداشت محیط فعالیت دارند
مدیرگروه بهداشت محیط معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در گفت و گو با ایرنا، از بهورزان به عنوان نیروهای خط مقدم در زمینه کنترل بیماری کرونا یاد کرد و گفت: این افراد هم باکسبه و هم با مردم در روستاها در ارتباط هستند و بهورز شناخته ترین فرد سلامت و بهداشت در روستا است که از ارتباط مناسبی با مردم برخوردار است.
امیر کرمی اضافه کرد، در مرحله دوم طرح فاصله گذاری اجتماعی بیش از ۱۵۰ بازرس بهداشت محیط در استان فعالند که از ساعت هشت صبح تا هشت غروب به بازدید میدانی و سرزده در راستای رعایت قوانین و کنترل بیماری کرونا می پردازند.
وی یادآور شد، این گشت ویژه نظارت بر اصناف صنفی و صنعتی در راستای اجرای گام دوم فاصله گذاری اجتماعی در روستاها مشغول به خدمتگزاری هستند که بررسی ثبت نام برای دریافت کد رهگیری و رعایت الزامات قانونی برای اصناف روستایی در دستور کار آنان است.
وی افزود: بازرسان بهداشت محیط موظف به ارایه گزارش هستند و کار اجرایی برای برخورد با تخلفات برعهده ارگان های مربوطه است.
کرمی ادامه داد: براساس پروتکل های بهداشت محیط در ارتباط با کرونا، بهورزان موظف به انتقال آموزش به خانوارهای روستایی و عشایری هستند و به آموزش خودمراقبتی و گندزدایی سطوح، سبزیجات و میوه می پردازند.
وی همچنین در خصوص وضعیت نظارت بر آب روستایی گفت: تحقیقات جهانی به این نتیجه نرسیده که ویروس کرونا از طریق آب آشامیدنی منتقل می شود چرا که کرونا به موادضدعفونی کننده ای همچون کلر بسیار حساس است و به سرعت از بین می رود، با این وجود آب را به صورت شبانه روزی رصد می کنیم و حتی در شرایط عادی میزان کلر آن سنجیده و نمونه برداری انجام می شود و از این طریق به بررسی سلامت آب می پردازیم.
نقش بهورزان در غربالگری کرونا
از سوی دیگر مدیر گروه کنترل بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در گفت و گو با ایرنا، از آموزش و اطلاع رسانی به عنوان یک اقدام مهم توسط بهورزان در مبحث کرونا یاد کرد و گفت: این امر قبل از ورود کرونا با نصب بنر و دفترک های آموزشی انجام شده و به آموزش چهره به چهره اقدام شده است.
سارا شاه آبادی افزود: بیماریابی فعال یکی از عواملی است که باعث می شود زنجیره انتقال ویروس کرونا کمتر شود و افراد کم تری به این بیماری مبتلا شوند، ویروس کرونا در ۸۰ درصد افراد بدون علامت یا با علایم ضعیفی شبیه به سرماخوردگی است از همین رو بیماریابی و غربالگری فعال در این زمینه اهمیت دوچندان دارد.
وی ادامه داد: برای ابتلا نشدن به این ویروس، حفظ فاصله اجتماعی مهم است و به همین دلیل در این طرح، غربالگری حضوری انجام نمی شود و غربالگری تلفنی جایگزین آن شده که هم در شهر و هم در روستا اجرا شده است.
وی یادآور شد، اگر هر بیماری به موقع تشخیص داده شود تحملش برای فرد و خانواده آن بهتر می شود و از گسترش آن جلوگیری خواهد شد که ارزش این تشخیص به مراتب از درمان بالاتر است چراکه با پیشگیری از انتقال آن جلوگیری می شود.
این مسوول یادآور شد، از سوی دیگر هنگامی که افراد تحت پوشش بهورزان در سامانه salamat.gov.ir نام نویسی کنند، بهورز موظف است ظرف مدت ۲۴ ساعت آینده با فرد تماس بگیرد و پرسشنامه غربالگری را در اختیار وی قرار دهد و پیگیری ها را تا بهبودی کامل بیمار انجام دهد.
وی با بیان اینکه توزیع وسایل بهداشتی پیشگیری از کرونا نظیر ماسک و موادضدعفونی کننده در روستاها نیز برعهده معاونت غذا و دارو است، ادامه داد: مدیریت شبکه موظف است ماسک و دستکش بهورزان و مراقبان سلامت حوزه خود را از معاونت غذا و دارو تحویل گیرد و از سوی دیگر افراد سالم و عادی در محیط سالم تری همچون روستا به ماسک نیازی ندارند ولی اگر بیماری فردی تشخیص داده شود از سوی سهمیه ای که معاونت بهداشتی گرفته شده یک بسته حاوی ماسک و ماده ضدعفونی کننده به فرد و خانواده وی داده می شود.
شاه آبادی خاطرنشان ساخت، پیشنهاد می شود ماسک تنها توسط افراد بیمار و یا مراقبان بیمار و یا افرادی که می خواهند به اماکن شلوغ و پررفت و آمد مراجعه کنند استفاده شود.
مدیر گروه کنترل بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه افزود: در نهایت بهورز به پیگیری و ارجاع بیمار به مراکز درمانی می پردازد تا کمبود خاصی در زمینه پیشگیری از کرونا نداشته باشد ولی تنها به بررسی علایم می پردازند و کار بهورز در روستا از نظر کنترل جمعیت و سلامت از مراقبان سلامت در شهرها راحت تر است چرا که بهورز تمام جمعیت زیرپوشش خود را می شناسد و بومی منطقه است و غربالگری آنان سریع تر از شهر انجام می شود.
روستاهای صعب العبور اینترنت ندارند
شاه آبادی از نبود سیستم پوشش دهی اینترنتی در روستاهای صعب العبور به ویژه در دالاهو و ثلاث باباجانی به عنوان تنها مشکل بهورزان برای کنترل بیماری یاد کرد و گفت: از همین رو بهورزان نمی توانند به صورت همزمان اقدامات غربالگری را در سامانه «سیب» ثبت کنند، باید در ابتدا به صورت دستی در کاغذ یادداشت کرده و سپس با مراجعه به مرکز شهرستان، در سامانه درج نمایند.
به گفته وی، برای حل این معضل رایزنی های فراوان انجام شده ولی به این دلیل که این روستاها در نقاط کور قرار دارند این مشکل همچنان پابرجاست.
۶۰ مرکز سلامت روستایی در استان وجود دارد
در پایان معاون اموربهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در گفت و گو با ایرنا، از وجود ۱۳۲ مرکز جامع خدمات سلامت در استان خبر داد که ۶۰ مرکز آن از مراکز روستایی است.
دکتر ابراهیم شکیبا ادامه داد: بهورزان در ۶۲۹ خانه بهداشت فعالیت دارند و برای کنترل ویروس کرونا به غربالگری فعال خانوارها پرداخته اند به این صورت که با سرپرست خانوارها تماس تلفنی برقرار کرده و پرسشنامه کویید ۱۹ را برای تک تک افراد خانوار تهیه کرده اند.
وی ادامه داد: در این پرسشنامه اطلاعات مربوط به علایم بیماری بررسی می شود و اگر فردی در روستا دچار علایمی شبیه به سرماخوردگی باشد و بهورز آن را مشابه ویروس کرونا بداند، او را به مراکز ۱۶ ساعته در سطح استان اعزام می کند.
سخنگوی ستاد مدیریت کرونا دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه ادامه داد: این مراکز زیرنظر معاونت بهداشتی فعالیت می کنند و تیم پزشکی در آنها حضور دارند و افراد توسط پزشک معاینه می شوند و در صورتی که به این بیماری مشکوک باشند از آنان تست آزمایشگاهی گرفته می شود و وضعیت فرد به بهورز اطلاع داده می شود.
دکتر شکیبا ادامه داد: هنگامی که به بهورز اطلاع داده می شود که یک بیمار مبتلا به ویروس کرونا، تحت پوشش او قرار دارد، بهورز باید بسته بهداشتی را از مرکز مربوطه گرفته و به خانواده بیمار تحویل دهد و نحوه ضدعفونی کردن ابزار و وسایل و موادغذایی را به خانواده آموزش دهد و روزانه پیگیر انجام این موارد است و به کنترل مستمر می پردازد.
وضعیت کنترل بیماری در مناطق صعب العبور
معاون اموربهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه افزود: خدمات ویژه ای برای عشایر به خصوص در مناطق گیلانغرب، سرپل ذهاب و قصرشیرین انجام شده و با توجه به اینکه امکان برقراری تماس تلفنی به دلیل ضعف آنتن دهی در برخی مناطق صعب العبور وجود دارد تیم پزشکی بهداشتی به همه مناطق عشایرنشین مراجعه می کنند.
دکتر شکیبا اضافه کرد، این تیم علاوه بر آموزش، به بیماریابی و تکمیل پرسشنامه غربالگری می پردازند و فرد مبتلا به کرونا را به مراکز ۱۶ ساعته ارجاع می دهند که این امر توسط تیم واکنش سریع در مراکز بهداشت شهرستان ها، برای عشایر انجام شده است.