از دست دادن جان و یا حتی بسیاری از ناتوانی‌های جسمی بدلیل ناآگاهی و مراجعه دیرهنگام به مراکز درمانی پس از مشاهده اولین علایم سکته مغزی است، در حالیکه متخصصان مغز و اعصاب برآن تاکید کرده‌اند که تماس با اورژانس و مراجعه سریع به مراکز درمانی برای درمان به موقع سکته مغزی موثر است.
افتادگی و بی حسی صورت، اختلال در تکلم، احساس ضعف و عدم حرکت در دست زنگ خطری است که هشدار می‌دهد سریعا باید پای اورژانس به میان آید و با ۱۱۵ تماس گرفته شود البته مسدود شدن رگ در مغز و یا نرسیدن خون به بخشی از مغز و پارگی و خونریزی از علل ابتلا به سکته مغزی عنوان شده است.
افراد در صورت بروز علائم سکته مغزی باید فورا به مراکز درمانی مراجعه کنند یا با اورژانس تماس بگیرند و اگر تا کمتر از چهار و نیم ساعت پس از بروز علایم سکته، تحت درمان قرار بگیرند عوارض ناشی از سکته به حداقل می‌رسد لذا هر چه زودتر مراجعه کنند نتایج بهتری خواهند گرفت.
آنچه در این بین بارها توسط متخصصان مغز و اعصاب بر آن تاکید شده تماس فوری بیمار با اورژانس و مراجعه سریع به مراکز درمانی برای درمان به موقع سکته مغزی در فرصت طلایی است چون بسیاری از ناتوانی‌های جسمی حاصل سکته‌های مغزی است که به علت دیر رسیدن بیماران به مراکز درمانی روی می‌دهد.
براساس آمار سازمان جهانی بهداشت، سکته حاد معزی دومین علت مرگ و میر در دنیاست حال آنکه کسانی که زنده می‌مانند هم به ناتوانی طولانی مدت دچار می‌شوند، اگر بیماران، تا کمتر از چهار و نیم ساعت پس از بروز علایم سکته به مراکز درمانی مراجعه کنند، عوارض ناشی از سکته به حداقل می‌رسد.
از سوی دیگر بدیهی است که دیابت، چاقی و بی تحرکی، فشار خون بالا، مصرف سیگار و دخانیات از فاکتورهایی است که سهم بالایی در ابتلا به این بیماری دارد، که با داشتن اراده و رژیم غذایی مناسب می‌توان تا حدود زیادی ریسک ابتلا به سکته را کاهش داد.
تغذیه می‌تواند ابتلا به سکته مغزی را کاهش دهد؟
یک کارشناس ارشد تغذیه در این ارتباط در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه چند عامل اصلی در ابتلا به سکته مغزی دخیل هستند، افزود: برخی از این عوامل قابل پیشگیری و تغییر هستند.
«سهیل عباسی» از افزایش سن و سالمندی به عنوان یکی از اصلی ترین دلایل ابتلا به سکته مغزی یاد کرد که چندان قابل پیشگیری نیست.
وی ادامه داد: از سوی دیگر مصرف سیگار و استعمال دخانیات و داشتن فشارخون از دیگر فاکتورهای سکته مغزی است قابل کنترل است، چاقی، بیماری قلبی و عروقی، دیابت و بی تحرکی از دیگر عوامل دخیل در سکته مغزی است که قابل تغییر و اصلاح است.
عباسی در خصوص نقش تغذیه برای پیشگیری از سکته مغزی، افزود: داشتن تغذیه سالم، راهکار مناسبی برای جلوگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری ها همچون، دیابت، قلبی عروقی، کبد چرب و سکته مغزی است.
وی یادآور شد: با بسیاری از توصیه ها همچون کاهش استفاده از روغن سرخ کردنی، کاهش مصرف روغن جامد و حیوانی آشنا هستیم و بارها تاکید شده و استفاده از روغن باید متعادل و اندک باشد.
او با بیان اینکه استفاده از روغن کنجد و زیتون برای سلامتی مناسب تر است، گفت: این در صورتی است که این روغن ها جایگزین روغن معمولی پخت و پز استفاده شود.
عباسی اضافه کرد: دونوع روغن زیتون وجود دارد که روغن زیتون تصفیه شده و روغن زیتون فرابکر از آن جمله است، در روغن زیتون تصفیه نشده بوی خامی زیتون به مشام می رسد و این بو در فرآیند تصفیه از بین می رود.
این کارشناس تغذیه افزود: در فرآیند تبدیل روغن زیتون تصفیه نشده به تصفیه شده و گرفته شدن بوی خامی زیتون، کلی از خواص ضدسرطانی گرفته می شود و در نتیجه روغن خواص کمتری خواهد داشت و اگر شخصی بتواند این رایحه را تحمل کند روغن زیتون تصفیه نشده توصیه می شود.
وی از گنجاندن منظم میوه و سبزی در رژیم غذایی به عنوان راهکاری دیگر برای مقابله با بیماری یاد کرد و یادآور شد: بدن انسان برای ایمن شدن، روزانه باید دو تا سه واحد میوه و سبزی دریافت کند.
عباسی با تاکید براینکه چاقی و افزایش وزن از عوامل اصلی ابتلا به سکته محسوب می شود، ادامه داد: استفاده از لبنیات کم چرب و خودداری از مصرف لبنیات پرچرب، مصرف گوشت کم چرب و ترجیحا استفاده از گوشت آبپز در افرادریسک پذیر در کاهش ابتلا به سکته تاثیرگذار است.
وی تاکید کرد: افرادی که در معرض ابتلا به سکته قرار دارند و یا حتی افرادی که ریسک بالایی ندارند توصیه می شود که موادغذایی حیوانی به خصوص گوشت کمتر مصرف شود و بیشتر به سمت سبزیجات متمایل شوند و سعی کنند سبزیجات در همه وعده های غذایی باشد که انواع کلم و فلفل دلمه نیز در این بین باید گنجانده شود.
وی بر مصرف آجیل ترجیحا خام به میزان یک الی دو بار در هفته نیز تاکید کرد و افزود: افراد با اضافه وزن بالا در مصرف آجیل محدودیت دارند و باید آجیل تازه مصرف شود.
عباسی از حبوبات به عنوان منبع خوب دریافت پروتیین به ویژه برای افراد در معرض سکته یاد کرد و گفت: حبوبات دارای فیبر بالا، کالری و چربی اندک هستند و ریسک سکته مغزی و بسیاری از بیماری ها را کم می کند.
وی با تاکید براینکه مصرف شیرینی جات و تنقلات باید کاهش یابد، افزود: بسکوییت و کیک ها دارای قند و چربی بالا هستند و در مصرف آن باید احتیاط شود.
وی با بیان اینکه در مصرف شکلات تلخ نیز نباید زیاده روی شود، اضافه کرد: روزانه یک تا دوعدد خوردن شکلات تلخ مناسب است و باید درصد تلخی بالای ۷۵درصد باشد.
عباسی تاکید کر: قهوه خالص و چای سبز نیز در کاهش ریسک سکته سهیم است، مصرف مکمل ها خودسرانه به ویژه برای افراد دارای فشارخون بالا توصیه نمی شود و باید با نظر متخصص تغذیه و مغز و اعصاب استفاده شود.
وی با بیان اینکه کمبود ویتامین «د» از عوارض شایع بسیاری از بیماری ها محسوب می‌شود، ادامه داد: کمبود این ویتامین ریسک ابتلا به بیماری ها را زیاد می کند و میزان مصرف آن پس از انجام آزمایش با نظر پزشک تعیین می شود.
عباسی گفت: برای افراد ریسک پذیر ترجیحا پروتیین از منابع گیاهی تامین شود و تخم مرغ به صورت معمول هفته ای سه تا چهار بار مصرف شود.
کرمانشاه تنها میزبان ترومبکتومی در غرب کشور
یک متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ سکته های مغزی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: بسیاری از درمان های سکته مغزی در مرحله حاد برای از بین بردن لخته انجام می شود.
دکتر «لیلا افشار هزارخانی» افزود: در مدت شش ماه گذشته ترومبکتومی یکی از درمان ها برای رسیدگی به این بیماری است که به معنای خروج لخته به روش آنژیوگرافی است که این روش در غرب کشور تنها در استان کرمانشاه انجام می شود.
وی اضافه کرد: این روش تاکنون بر روی ۱۴ مورد بیمار انجام شده است که نتایج در حدود ۷۰درصد رضایت بخش بوده است، این درمان به زمان وابسته است و در شش ساعت نخست پس از مشاهده علایم قابل انجام است.
این علایم هشداردهنده است
به گفته هزارخانی، به محض اینکه علایم سکته مغزی همچون ضعف و بی حسی نیمی از بدن، اختلال تکلم، افت هوشیاری، فلج صورت، کاهش ناگهانی دید و یا دوبینی و غیره مشاهده شد بیمار باید سریعا با اورژانس تماس بگیرد تا از این طریق به بیمارستان امام رضا(ع) اعزام شود.
گزارش بیش از یک هزار مورد سکته مغزی در استان
این متخصص مغز و اعصاب ادامه داد: سالیان و در سالهای اخیر حدود یک هزار و ۲۰۰ مورد سکته مغزی در سطح استان به وقوع می پیوندد که از این میزان نزدیک به ۳۰۰مورد خونریزی و مابقی موارد به صورت لخته و ایسکمی مشاهده می شود.
هزارخانی یادآور شد: متاسفانه از این تعداد ۹۰۰ موردی که مبتلا به لخته خونی می شوند، ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفر زیر چهارساعت اولیه مراجعه می کنند و اکثر مبتلایان دیر به مراکز درمانی مراجعه می کنند و از درمان های اصلی محروم هستند.
وی با بیان اینکه علایم سکته مغزی در بانوان بیشتر مشاهده می شود، افزود: فشارخون، قندخون، مصرف سیگار، نداشتن رژیم غذایی مناسب مصرف بیش از حد نمک و شیرینی در این ابتلا سهیم هستند.
مجتمع بیمارستانی امام رضا (ع) کرمانشاه دارای تجهیزات فوق پیشرفته در مرکز آنژیوگرافی و اینترونشنال رادیولوژی است که یکی از مراکز مهم درمان سکته‌های حاد مغزی و قلبی غرب کشور است.
در این مرکز سرعت عمل و مهارت کادر درمان، مانع از ناتوانی بیمار مبتلا به سکته مغزی می‌شود.
دستگاه های فوق پیشرفته و کمیاب سی تی اسکن ۲۵۶ اسلایس، آنژیوگرافی بای پلین و دستگاه ام. آر. آی سه تسلا در این مرکز نصب شده است.
گزارش از زهره کریم زاده