دیابت یکی از بیماری های شایع در جهان محسوب می شود و بر اساس آخرین آمار بیش از 530 میلیون نفر در جهان با این بیماری و عوارض آن دست و پنجه نرم می کنند. در ایران هم آمار این بیماری بالاست و حدود یک دهم جمعیت کشور یعنی بیش از هشت میلیون نفر به این بیماری مبتلا هستند.
بسیاری افراد دیابت را یک بیماری ساده می دانند، درحالیکه همین بیماری یکی از ریسک فاکتورهای خطر برای بسیاری بیماری ها و عوارض دیگر از جمله نارسایی کلیوی، آب مروارید و ... می باشد. همچنین این بیماری ساده شایعترین علت قطع پا و نیز یکی از شایعترین علل نابینایی در جهان محسوب می شود و در صورت عدم کنترل، این بیماری می تواند به تدریج و پس از سالها عذاب دادن بیماران در نهایت آنها را به واسطه سکته های قلبی یا مغزی به کام مرگ بکشاند.
با توجه به این خطرات و شیوع بالای این بیماری 21 تا 27 آبان ماه به عنوان هفته اطلاع رسانی دیابت نامگذاری شده و به همین بهانه با یک فوق تخصص غدد به گفت و گو در خصوص این بیماری و انواع و علائم آن نشستیم.
دکتر کارون شاه ابراهیمی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به وجود دو نوع دیابت نوع یک و دو گفت: دیابت نوع یک برخلاف تصور عموم، ارثی نیست و یک بیماری خودایمنی محسوب می شود.
وی افزود: در این بیماری که عمدتا در کودکان و جوانان خود را نشان می دهد، دستگاه ایمنی بر اثر عوامل مختلف از جمله ابتلای فرد به یک بیماری ویروسی، پادتن ترشح کرده و این پادتن ها به سلولهای پانکراس حمله کرده و سلولهای ترشح کننده انسولین را از بین می برند.
دکتر شاه ابراهیمی گفت: با نابود شدن این سلولها ترشح انسولین اتفاق نمی افتد و همین امر موجب افزایش قند خون می شود و نیاز است که این دسته از بیماران انسولین تزریق کنند.
وی افزود: در دیابت نوع دو هم که عمدتا در سنین بالا خود را نشان می دهد، ارث نقش بسیاری دارد. البته در کنار آن عوامل دیگری مانند کم تحرکی و پرخوری هم در ابتلا به این بیماری موثر هستند.
دکتر شاه ابراهیمی گفت: در این نوع دیابت بر اثر پرخوری و کم تحرکی، نوعی مقاومت انسولینی ایجاد می شود و به مرور تولید انسولین در این بیماران کم شده و قند خون در پی این تغییر و تحولات افزایش می یابد.
این فوق تخصص غدد در ادامه در تشریح علائم دیابت، پرخوری و پرنوشی را علامت بارز این بیماری عنوان کرد و افزود: در بیماران مبتلا به دیابت نوع یک پرنوشی، تکرر ادرار و حجم زیاد آن، پرخوری، درگیری چشمی و کاهش وزن شدید جزو علائم شایع محسوب می شود
وی افزود: در بیماران دیابت نوع دو اما عمدتا علائم نامحسوس بوده و افراد عموما با بروز عوارض دیابت، پی به بیماری خود می برند. بطور مثال فرد دچار سکته قلبی و مغزی شده و سپس متوجه می شود که به دیابت مبتلا است.
این فوق تخصص غدد در ادامه با اشاره به خطرات و عوارض بیماری دیابت گفت: دیابت اگر کنترل نشود می تواند به تدریج عواقب خطرناکی برای بیماران داشته و حتی آنها را به کام مرگ بکشاند.
وی افزود: در دیابت نوع یک بعد از پنج سال عدم کنترل بیماری، امکان بروز عوارض چشمی، نارسایی کلیوی و عوارض نوروپاتی وجود دارد. در دیابت نوع دو هم در صورت عدم کنترل بیماری، فرد باید منتظر عوارضی از جمله سکته قلبی و مغزی، نارسایی کلیوی، تنگی عروق و حتی نابینایی باشد.
دکتر شاه ابراهیمی گفت: در حال حاضر یکی از شایعترین علل نابینایی در جهان بیماری دیابت است. همچنین این بیماری شایعترین علت قطع پا در جهان محسوب می شود.
این فوق تخصص غدد در ادامه مهم ترین راه مقابله با دیابت را پیشگیری دانست و افزود: در خصوص دیابت نوع یک پیشگیری موثری وجود ندارد، اما به راحتی با اصلاح تغذیه و افزایش تحرک می توان از ابتلا به دیابت نوع دو که شایعتر است، پیشگیری کرد.
وی افزود: مصرف غذاهای پرچرب و انواع شیرینی جات و غذاهای فست فودی نقش مهمی در ابتلا به این نوع دیابت دارد و بهتر است افراد این خوراکی ها را در برنامه غذایی خود محدود کنند.