وجود چربی در کبد طبیعی است اما اگر میزان چربی بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود به آن بیماری کبد چرب گفته می شود و به دو نوع الکلی و غیر الکلی تقسیم می شود که نوع غیرالکلی آن شایعترین بیماری مزمن کبدی در سراسر دنیا است در حالی که شیوع جهانی کبد چرب در حدود یک میلیارد نفر می باشد.
متخصص بیماریهای داخلی و استاد تمام گروه داخلی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در گفتگو با سرویس علمی ، پژوهشی اخبار سلامت: گفت: علت اصلی بیماری کبد چرب ناشناخته است اما عوامل متعددی مانند: عوامل نژادی، ژنتیکی وخانوادگی ، چاقی به ویژه چاقی شکمی، دیابت بویژه تیپ ۲ ، بالا بودن چربی های خون بویژه تری گلیسرید ، بی تحرکی و سبک زندگی شهری در بروز این بیماری موثرند.
دکتر تورج احمدی جویباری همچنین اضافه کرد: سندروم متابولیک ، کم کاری تیرویید ، سندروم تخمدان پلی کیستیک و مصرف بعضی ازداروها مثل کورتیکو استرویید ها، امیودارون، تاموکسی فن، والپرات سدیم ، استروژن از جمله دیگر عوامل ایجاد کننده این بیماری هستند.
به گفته وی از دیگر عوامل بوجود آورند کبد چرب می توان به رژیم غذایی نادرست مثل غذاهای فست فودی( سوسیس، کالباس و پیتزا و....) ، مصرف زیاد گوشت قرمز و غذاهای چرب وسرخ کردنی وشیرین، استرس، آپنه در خواب، کم کاری هیپوفیز، کاهش ناگهانی وزن، سوتغذیه، تغذیه طولانی مدت وریدی و عمل جراحی بای پاس روده یا معده اشاره کرد.
دکتر جویباری با بیان اینکه درمان اصلی کبد چرب روی رفع علل زمینه ساز و کاهش تدریجی وزن است (۵ تا ۱۰ درصد وزن بدن) گفت: در افراد چاق ، انجام ورزش های متوسط هوازی ( حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته) و نیز رژیم غذایی دریایی ومدیترانه ای و مصرف زیاد از سبزیجات ومیوه جات تازه و روی آوردن به رژیم غذایی سنتی وپرهیز از مصرف غذاهای آماده ، چرب و و پرنمک توصیه می گردد.
به گفته این پزشک متخصص یکی از مکانیزم های مهم در ایجاد کبد چرب مقاومت به انسولین و پروسه التهاب و رادیکال های ازاد می باشند، لذا مصرف داروهایی که مقاومت به انسولین را کم می‌کنند ( مثل متفورمین ویا پیوگلیتازون ) و یا ظرفیت انتی اکسیدانی داشته ومانع ازاد سازی رادیکال های ازاد می شوند( مثل ویتامین E، الگومد( جلبک کلرا)، قارچ گانودرما، کورکوما( زردچوبه) در کبد چرب موثر است و منجر به بهبود انزیم های کبدی شده اند اما تاثیر قطعی انها در درمان کبد چرب ثابت نشده است.
وی گفت: معمولا استفاده از طب سنتی و گیاهان دارویی در درمان کبد چرب مفید می باشد و طبق تحقیقات اخیر ۱۵ گیاه دارویی شناسایی شده که می توان برای درمان کبد چرب از انها استفاده نمود که در این میان زنجبیل، زردچوبه، قارچ، کاهو ، زنبق، جلبک دریایی( کلرا)، کلم بروکلی، کلم بروکسل، اووکادو،نارگیل،ارتیشوک ،چای سبز، گیاه خار مریم و گیاه کاسنی را می توان نام برد.
دکتر جویباری با بیان اینکه بیماری کبد چرب در زنان شایع تر است ضمن اینکه اغلب بیماران ۴۰ تا ۶۰ سال سن داشته و در کودکان بالای ۱۰ سال نیز می تواند ایجاد شود گفت: این اختلال کبدی مزمن بوده وبرای سالها در صورت عدم درمان پایدار خواهد ماند و معمولا شیوع میانگین این بیماری در بالغین حدود ۳۰ درصد می باشد یعنی از هر ۳ تا ۴ نفر یک نفر به این بیماری مزمن مبتلا می شود.
به گفته عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه اکثر مبتلایان به کبد چرب علامتی نداشته و بدنبال بررسی های اتفاقی مثل سونوگرافی شکم و یا آزمایشگاهی( مانند آزمایشات استخدامی) کشف می شوند هرچند علایم غیر اختصاصی مثل خستگی زودرس ،سوهاضمه و بندرت احساس ناراحتی در قسمت فوقانی راست شکم در بعضی بیماران وجود دارد.
دکتر جویباری گفت: در بررسی های معمولی گاها آنزیم های کبدی افزایش یافته اند و در صورت شک به این اختلال ،اقدام های بعدی برای کشف علت زمینه ای و بررسی برای سایر علل بیماری های کبدی ضروری است لذا ازمایش برای کنترل قند وچربی های خون وهمچنین برای ویروس ها وسایر علل هپاتیت انجام می گردد.
وی با بیان اینکه با مطالعات تصویر برداری مانند سونوگرافی، تجمع چربی در کبد نشان داده می شود گفت: به تازگی آزمایش فیبرواسکن به منظور فیبروز کبد نیز انجام می شود.
دکتر جویباری اظهار داشت: در اکثر بیماران مبتلا به کبد چرب،بیماری پایدار وساکت بوده و منجر به اختلال جدی در کبد نمی شود و با درمان بهبود می یابد ولی در تعداد کمی از بیماران( ۶ تا ۸ درصد بیماران) کبد چرب پشرفت کرده وطی سالیان متمادی منجر به استو هپاتیت ناشی از کبد چرب ونهایتا سیروز کبدی و نارسایی کبدی می گردد،
وی افزود: از آنجاییکه پیش بینی سیربیماری در یک فرد و این که در کدام بیمار پیشرفت خواهد کرد، مشکل است لذا درمان وکنترل این بیماری برای تمام مبتلایان الزامی می باشد ضمن اینکه این بیماران کبد چرب در ریسک عوارض قلبی، عروقی وکلیوی ونیز دیابت نوع ۲ قرار دارند و به منظور پیشگیری از ایجاد این عوارض بایستی بطور مکرر مورد ارزیابی و درمان قرارگیرند.