با توجه به فرارسیدن هفته سلامت مهمترین چالشهای حوزه سلامت بانوان بهویژه کاهش نرخ باروری و تاخیر در تشکیل خانواده و فرزندآوری در قالب برگزاری یک میزگرد بررسی شد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی مرصاد، در این میزگرد دکتر فیروزه ویسی بهعنوان پزشک متخصص زنان و زایمان، شیوا کاظمی بهعنوان مسئول دفتر مامایی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و ایزدی بهعنوان کارشناس برنامه ترویج زایمان طبیعی دفتر مامایی معاونت درمان استان حضور یافتند.
مرصاد نیوز: مهمترین چالشهای باروری در استان کرمانشاه چیست؟
دکتر ویسی: تشکیل خانواده و باروری یک واقعیت اجتماعی است و تحت تاثیر عوامل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است در واقع وضع اقتصادی بد تنها دلیل نیست زیرا در زمانهای دیگر که وضعیت اقتصادی خوب نبوده حتی در دوران جنگ تحمیلی، نرخ باروری افزایش یافت.
تنها یک عامل در کاهش زاد و ولد موثر نیست بلکه این موضوع پدیدهای جهانی است.
همه ابعاد زندگی ازفرهنگ جوانی تاثیر پذیرفته که باعث کاهش نرخ باروری و تشکیل خانواده شده است.
ایران از نظر بررسی سلامت مادران بارداراز قویترین کشورها است و حساسیت خاصی بر روی مراکز بهداشتی و درمانی وجود دارد همچنین مراکز بهداشتی بسیار قوی و زایشگاههای بیمارستانی خوبی داریم حتی در دورترین شهرهای مرزی مشکلی از نظر متخصصان زنان و زایمان نداریم.
موضوع عدم تکریم مادران شکم دومی و سومی صحت ندارد بلکه اکنون در زایشگاهها مادران شکم دوم و سوم بیشتر مورد احترام هستند.ماما، پزشک و پرستار حق ندارند به مادران باردار درباره چرایی بارداری دوم و سوم تذکر دهند. اکنون کادر زایشگاه و ماماها همه تحصیلکرده و جوان هستند و با مادران باردار بدرفتاری نمیکنند.
کاهش میزان سزارین بهصورت دستوری باعث ترس زنان شکم اولی از زایشگاهها شده و پزشکان هم نگران افزایش ترس مادران جوان از زایمان طبیعی هستند. البته در همه جای دنیا غیر از نظام کاپیتالیسمی نوع زایمان انتخابی نیست و مادران باردار اگر بخواهند سزارین کنند باید هزینه بسیار بالایی بپردازند.
مادران باردار اطلاع ندارند با سزارین که فکر میکنند تنها 20 دقیقه طول میکشد چه عوارضی در بلندمدت گریبانگیر آنها میشود در واقع عوارض کوتاهمدت سزارین پس از یک هفته برطرف میشود اما عوارض بلندمدت در سالهای آینده نمایان میشود برهمین اساس زایمان طبیعی برای به دنیا آوردن فرزندی حداکثربا سه کیلوگرم وزن بهتر است.
انتخاب روش سزارین توسط مادر در دنیا مرسوم نیست زیرا سزارین روشی پر عارضه است و اکنون نیز بیماران ازکشورهای اروپایی برای انجام سزارین به ایران مراجعه میکنند.
اگرچه مواردی نظیر گیر کردن شانه نوزاد قابل پیشگیری و پیشبینی نیست اما مراکز پزشکی قانونی در چنین مواردی دیه در نظر میگیرند برهمین اساس پزشک در تصمیمگیری نوع زایمان سرگردان میشود.
اعمال سختگیری درباره سزارین مادران باردار تاثیر چندانی بر روی کاهش نرخ باروری ندارد بلکه بیشترین عاملی که باعث کاهش نرخ باروری شده، تغییر نگرش مادران و راحت طلبی آنها است در نتیجه مراجعین تمایلی به ازدواج ندارند و افراد متاهل هم مایل به فرزند دارشدن نیستند. این نگرش باید تغییر کند که البته به صورت دستوری اصلاح نخواهد شد.
تغییر نگرش با استفاده از مشاورههای مادربزرگانه باید انجام شود زیرا در حال حاضر برخی بیماران مراجعه کننده با وجود داشتن سنی بالای 30 سال و ابتلا به بیماریهای زنانه نظیر کیست و فیبروم، تمایلی به فرزندآوری ندارند درحالیکه سن باروری پس از 30 سال کاهش مییابد.
باید مراکز بهداشتی ومتخصصین زنان به افرادی تلنگر بزنند که از شبکههای مجازی الگوگیری میکنند و درصدد فریز کردن تخمک هستند درحالی که باروری شرایط دارد . در واقع از برخی سلبریتیها در آمریکا پیروی میکنند ومیخواهند هزینههای گزاف بهرهگیری از روش آیویاف را برای بهتعویق انداختن ازدواج و فرزندآوری بپردازند در حالی که به تعویق انداختن باروری باعث افزایش سن مادران و نازایی شده است.
در مقوله افزایش باروری تنها رشد جمعیت مدنظر نیست بلکه باید برای ایام تنهایی فکری کنیم همچنین روشهای درمان ناباروری پرهزینه است با این حال ارزشها تغییر کرده و برخی از زنان حتی افراد خانه دار تصور میکنند اگر بارداری را به تعویق بیندازند میتوانند در سنین بالا باردار شوند در این راستا نباید خود را با مادربزرگها که در سنین بالا فرزنددار شدهاند مقایسه کنند، زیرا سبک زندگیشان متفاوت است و آنها در سنین کمتر هم فرزند دار شدهاند.
اکنون مراکز نازایی از مراکز بهداشتی که برای کنترل مادران باردار تلاش میکنند بسیار شلوغتر هستند.
در برخی کشورها از جمله آمریکا آموزش همجنسگرایی به کودکان داده میشود البته سند 2030 هم در انتها به آموزش همجنسگرایی منتهی خواهد شد البته نباید در سنین پایین چنین آموزشهایی ارائه شود و نه اینکه باید از ارائه آموزش به دانش آموزان دبیرستانی خودداری شود بلکه باید به ارائه آموزشهای دهه 60 مجددا ارزشهای بیشتری داده شود.
برخلاف نظرات موجود مبنی بر سختگیرانه بودن قوانین سقط جنین در ایران، دست پزشکان برای انجام سقط جنین به صورت قانونی باز است و به مادران با جنین مبتلا به سندرم داون یا مادران بیمار مجوز سقط داده میشود درحالی که در آمریکا و بسیاری از کشورهای دنیا سقط جنین ممنوع است.
از آنجا که درمان سرطان هزینهبردار است در کشوری نظیر کانادا دارو در حجم وسیع برای بیماران مبتلا به سرطان تولید نمیشود زیرا اعتقاد دارند این موضوع سبب ورشکستگی بیمههایشان میشود.
فعالیت پزشکان صرفه اقتصادی ندارد زیرا برای انجام 60 عمل سزارین سه میلیون و 500هزار تومان کارانه آن هم با تاخیر یک ساله پرداخت میشود و این موضوع سبب کاهش اعمال انسان دوستانه خواهد شد.
یکی از چالشهای موجود در کرمانشاه این است که مادران دارای بارداری پر خطر تنها در بیمارستان امام رضا(ع) بستری میشوند که بیماران فراوانی آنجا مراجعه میکنند که از شلوغی بیمارستان رضایت چندانی ندارد برهمین اساس نیاز است به دنبال افزایش جمعیت استان، امکاناتی به بیمارستان معتضدی تخصیص یابد.
مرصادنیوز: وضعیت نرخ باروری در استان کرمانشاه را چگونه ارزیابی میکنید؟
کاظمی: نرخ باروری در استان کرمانشاه ازعدد 3.1 به 1.5 کاهش یافته که این آمار در مقایسه با برخی استانهای شمالی بسیار کمتر است در واقع استان کرمانشاه بهعنوان یک استان با نرخ باروری متوسط قلمداد میشود که از میانگین کشوری پیروی میکند البته نرخ باروری در استانهایی نظیر سیستان و بلوچستان و هرمزگان حدود عدد ۲ است.
به دنبال کاهشی شدن میزان باروری در استان کرمانشاه، تعداد زنان نابارور نیز در حال افزایش است.
برای نتیجه گیری درباره میزان اثربخشی اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت قدری زود است هرچند که با وجود صرف زمان و انرژی طی کمتر از یک سال گذشته تاکنون تاثیر چندانی نداشته حتی میزان تولد نسبت به سال قبل کاهش یافته است البته این موضوع فرهنگی است و به سرعت جواب نمیدهد برهمین اساس باید در راستای اطلاعرسانی به مردم تلاش کنیم تا افزایش جمعیت به یک مطالبه مردمی تبدیل شود.
در حال حاضر اقدامات خوبی در حوزه افزایش جمعیت انجام و سیاستهای تشویقی اعمال شده در نتیجه برخی زوجین به دنبال فرزندآوری هستند همچنین حمایتهای مالی که از ناباروری به عمل میآید، قابل تقدیر است و میتواند موثر واقع شود که نیازمند صرف زمان بیشتری است.
مقوله فرزندآوری نباید به مباحث دیگر مرتبط شود بلکه باید بلکه مقالهها و پژوهشهایی درباره چرایی فرزند دار شدن ترویج داده شود.
در زایشگاههای ایران اگر متخصص زنان تشخیص دهند که مادر بارداری باید سزارین شود به اتاق عمل فرستاده خواهد شد در حالی که در کشورهای اروپایی برای زایمان طبیعی تا حد مرگ به مادر فشار میآورند با این حال در کشور ما آموزشهای بهداشتی درباره بارداری ارائه میشود و امکانات خوبی در زایشگاهها و مراکز بهداشتی فراهم است هرچند که مردم فکرمیکنند باید سزارین شوند چون زایمان طبیعی از گذشتههای دور به ما رسیده است.
همواره در مورد مسائل حوزه سلامت خانواده، مهمترین مشکل ما ضعف آگاهی و کوتاهی در ارائه اطلاعات علمی به کودکان است در حالی که در دنیا این گونه نیست بلکه به محض ورود کودکان به سنین بلوغ اطلاعات به زبان بچهگانه به آنها داده میشود اما آموزش و پرورش اجازه نمیدهد متولیان امر در مراکز بهداشتی با کودکان صحبت کنند و در این راستا کاهش سن ازدواج را بهانه میکنند درحالی که در دبیرستانهای کنونی اطلاعات جنسی والدین از فرزندان کمتر است در نتیجه به دنبال ممانعت از ارائه آموزش توسط مسئولان بهداشتی، افراد بیصلاحیت اطلاعاتی را وارد مغز نوجوانان میکنند و سبب میشود دانشآموزان بهویژه دختران تا آخر عمر آسیبهای جدی بینند. دشمن با فکر وبرنامه می داند چه آموزشهایی را به نوجوانان بدهد در حالیکه افراد تحصیلکرده هم فاقد برخی آگاهیهای ابتدایی هستند.
ماماها از اقشار مظلوم جامعه هستند که در کنار دغدغههای خانوادگی خود، با توجه به مشکلات کاریشان صبر و تحمل آنها طی سالیان سال کاهش مییابد.
برنامه تکریم مادران باردار،رعایت حریم خصوصی، رعایت پوشش در اتاق زایمان به طور جدی در دستور کار زایشگاههای استان کرمانشاه است.
مرصادنیوز: وضعیت زایمان سزارین را در استان کرمانشاه چگونه ارزیابی میکنید؟
ایزدی: بخشنامههای محدودیت زایمان سزارین کشوری است واجرای برخی برنامهها در هر منطقه با توجه به شرایط فرهنگی و برخورداری از امکانات بیمارستانی، ارائه آموزشهای زایمان متفاوت است. در برخی مناطق نظیر کردستان، همدان، جوانرود و اسلام آبادغرب مردم به زایمان طبیعی تمایل دارند در نتیجه وقتی جمعیت فراوانی زایمان طبیعی کنند، دست پزشکان برای اعمال سزارین بازتر است.
متاسفانه برخی مادران باردار به پزشکان متخصص زنان و زایمان برای انجام سزارین فشار میآورند و این فشار در کرمانشاه بیشتر است البته در استانهای شمالی درصد سزارین بسیار بیشتر است.
هرهدف قشنگی چون فرزندآوری بدون درد محقق نمیشود برای فرزند دار شدن هم باید سختیهایی طی شود هرچند که عدهای به اشتباه تصور میکنند که با انجام سزارین دردی را نمیکشند.
کارنامه عملکرد پزشکان زنان و زایمان در بخش دولتی و خصوصی بهطور مستمر به آنها ابلاغ میشود و به پزشکان با آمار بالای سزارین تذکر داده خواهد شد. کمیته مربوطه نیز به طور منظم تشکیل جلسه میدهد و در مواردی که پزشک زنان تشخیص دهند مادر باید سزارین شود پس از طی کردن مراحلی در زایشگاه، سزارین خواهند شد.
با توجه به شرایط چند عاملی میزان سزارین در کشور و استان کرمانشاه افزایش یافته و اکنون در استان کرمانشاه 56 درصد زایمان ها سزارین است.