کرامت انسانی به معنای بزرگواری، ارزش و حرمت داشتن همه انسانها است و بر این اساس یکی از اصول بنیادین و ثابت برای حقوق آنها در طول تاریخ است.
در این راستا روبط عمومی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در خصوص حفظ کرامت انسانی بیماران به ویژه بیماران بستری به گفتگو با دکتر فاطمه حدادیان مدیر امور فرهنگی و فوق برنامه دانشگاه پرداخت که متن این مصاحبه به شرح ذیل است:
خانم دکتر حدادیان ضمن خداقوت و عرض تشکر از شما لطفا نظر خودتان را در خصوص حفظ کرامت انسانی بیماران بیان کنید؟ بیماران به ویژه بیماران بستری در بیمارستانها یکی از آسیبپذیرترین گروههای اجتماعی هستند و توجه به حفظ کرامت انسانی آنها همواره از اولویت های دانشگاه بوده و دارای اهمیت ویژه ای می باشد بنابراین همواره پرداختن به بررسی رابطه منزلت و ویژگی جمعیت شناختی، بالینی و روانشناختی بیماران ضروری است.
در مورد مراقبت کرامت انسانی ویژه کارکنان بیمارستان توضیح می دهید؟ مراقبت کرامت انسانی، مراقبتی است که بدون در نظر گرفتن هرگونه تفاوت در ویژگیهای قومیتی بر حمایت و ارتقاء ارزش شخصی بیمار تاکید دارد و هیچگاه آن را تضعیف نمیکند بنابراین راهکارهای بهبود کرامت انسانی در مراقبت ، داشتن یک خط مشی مشخص و مکتوب ، آموزش کرامت انسانی به متخصصان بهداشت، توجه به لباس و ظاهر بیمار و در کنار آن احترام به حریم خصوصی وی به ویژه در (بخشهای مراقبت حاد) و همچنین توجه به مسائل فرهنگی و حقوقی بیمار همیشه بسیار حائز اهمیت است.
آیا موانعی در رسیدن به این امر وجود دارد؟ لطفا اشاره کنید؟ بله قطعاً می توان به ارتباط ضعیف با بیمار، فقدان حریم خصوصی، تنش بین ارزشهای حرفهای و خواستههای سازمانی، عدم مشارکت در تصمیمگیریهای مراقبتی و داشتن اختلال شناخی در این خصوص اشاره کرد.
خانم دکتر در مورد تسهیل کنندها چطور؟ آیا موردی هست؟ بله خوشبختانه مراقبت محترمانه و همدلانه، حمایت از حقوق بیمار، مشارکت بیمار در تصمیمگیریهای مراقبتی، ارتباط مؤثر با بیمار، احترام به حریم خصوصی و حفظ استقلال بیمار نیز از جمله کمک کنندههای ارائه مراقبت براساس کرامت انسانی هستند.
به طور کلی نظر شما در مورد فضیلت و کرامت و بزرگی شأن نوع بشر در دین مبین اسلام چیست؟ در جامعهای که مورد نظر اسلام و قرآن است، هر انسانی محترم و دارای شخصیت و کرامت است و این تکریم و بزرگداشت از دو زاویه قابل نگاه و بررسی است که یکی از آن زوایا از جانب خود شخص است به این معنی که با شناخت مقام «خلیفه الهی» خویش و اینکه اشرف مخلوقات است، قدر و منزلت خود را بداند و این گوهر گرانمایه را برای خود حفظ کند و از بُعد جامعه نیز یعنی در جامعه اسلامی انسانها علاوه بر حفظ کرامت خود، موظف به تکریم و تجلیل دیگران نیز هستند و نباید از آن کوتاهی و غفلت کنند.
لطفا به مصادیق تکریم در سیره نبوی هم اشاره کنید؟ تکریم میهمان، ارتباط عاطفی با افراد، مشورت، احوالپرسی، ادب در خطاب، تواضع در نشستن، تعلیم تکریم، تکریم اطفال، تکریم بیشتر نسبت به بزرگان قوم و برخورد گرم و صمیمی همه و همه از این جمله اند.
دکتر حدادیان در پایان این گفتگو به حدیثی از امام صادق(ع) «اَلْمُؤْمِنُ أَعْظَمُ حُرْمَةً مِنَ اَلْکَعْبَةِ؛ حرمت مؤمن از کعبه بزرگتر است» نیز اشاره کرد و افزود: تکریم مؤمن از واجبات دین مبین اسلام است تا جایی که خداوند در آیات فراوانی از قرآن کریم دائماَ مؤمنان را نصیحت میکند و کسانی که نسبت به آنها رفتار منفی نشان دهند را سخت مورد سرزنش و عتاب قرار میدهد و این به دلیل ارزشگذاری و عدالت خداوند نسبت به اقشار مختلف انسانهاست.