بعضی اوقات ممکن است خود فرد در مورد مشکل اعتیاد خویش اطلاع داشته باشد ولی هیچ گاه درمان را شروع نکند در این مرحله خانواده می تواند اطلاعات بیشتری به او بدهد و فرد را از عواقب رفتارش بیشتر آگاه سازد و او را به درمان تشویق کنند.
یک متخصص اعصاب و روان عنوان کرد: در بسیاری از موارد قبل از آنکه فرد مراجعه نماید خانواده ها مراجعه می کنند و نگران مصرف مواد در یکی از اعضای خانواده هستند و نمیدانند چه راهی را باید پیش بگیرند و چه اقدامی انجام دهند و در مواردی هم خانواده ها به فرزند خود بدبین می شوند و در بعضی موارد هم خانواده ها انکار می کنند.
دکتر فایزه تاتاری در گفتگو با سرویس علمی ، پژوهشی اخبار دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه اظهار داشت: خانواده ها زمانی نگران می شوند که وسیله خاصی را مثل فندک ، زرورق ، پیپ ، قاشق رنگ و رفته پیدا می کنند و یا گاهی غیبتهای طولاتی ، توقف بیش از حد در سرویسهای بهداشتی یا حمام و مراجعه به انبار، پشت بام و یا زیرزمین را توسط بیمار ببینند.
وی به برخی از نشانه های مستقیم مصرف مواد مخدر اشاره کرد و عنوان کرد : اینکه افراد بدون دلیل و ناگهانی دچار سرخوشی یا تغییر ناگهانی خلق می شوند و یا بدون دلیل انرژی بالایی دارند و یا گاهی یک دفعه مهربان و ولخرج و یا پرحرف می شوند از نشانه های مستقیم مصرف مواد مخدر است .
به گفته وی گاهی خواب آلودگی ، پرخاشگری ، بدبینی و عرق زیاد نیز از علامت های مستقیم مصرف مواد مخدر هستند.
دکتر تاتاری با بیان اینکه معمولا وقتی خانواده متوجه می شود اولین واکنش انکار و واکنش بعدی سرزنش و دلیل تراشی است گفت: گاهی احساس شرم و گناه می کنند و گاهی بیش از اندازه سعی می کنند حامی فرد معتاد باشند و حمایت مشکل ساز از فرد معتاد دارند و یا با آن معامله میکنند که اگر ترک کنی مثلا برات ماشین میخرم.
عضو هیئت علمی دانشگاه برای پیشگیری از اعتیاد آموزش برخی از مهارتها را به فرزندان لازم دانست و گفت: مهارت حل مسئله ، مهارت قاطعیت در نه گفتن ، واکنش به بحران ، احساس ارزشمندی در جامعه ، برنامه ریزی و مهمترین مسئله نقش اعتقادات و باورها از جمله مهارتهایی هستند که باید از کودکی و نوجوانی با فرزندان کار شود.
دکتر تاتاری با بیان اینکه وقتی یکی از اعضای خانواده دچار اعتیاد شد باید او را برای درمان تشویق کرد گفت: درمان شامل چند قسمت است که خانواده درمانی و گروه درمانی بسیار موثر است و اگر اینها موثر نبود باید گزینه بستری را مدنظر داشته باشیم.
وی همچنین به بیان چند مورد از باورهای آسیب زا در رابطه با اعتیاد نیز پرداخت و گفت: باور غلط اینکه مصرف تفننی اعتیاد آورد نیست ، تنها عامل اعتیاد بیکاری است ،ترک اعتیاد راحته و یا اینکه حشیش اعتیاد آور نیست و یا باور غلطی که مواد مخدر باعث درمان بعضی بیماریهاست از جمله باورهای غلط و آسیب زاست است که متاسفانه گاهی عنوان می شود.