رئیس اداره پیشگیری و کنترل سرطان وزارت بهداشت با اشاره به سالانه ابتلای ۱۵۰ هزار نفر به سرطان و شیوع ۵ ساله تقریبی ۴۰۰ هزار نفر به این بیماری، در عین حال برنامه‌های این وزارتخانه در غربالگری رایگان سرطان‌های شایع را تشریح کرد و گفت: ایران در تمام زمینه‌های درمانی سرطان همپای دنیا پیش رفته است.
دکتر لیلا مودب‌شعار در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت بروز سرطان در کشور و برخی مباحث مطرح مبنی بر سونامی این بیماری، گفت: آمار ابتلا به سرطان در ایران نیز همچون سایر نقاط جهان رو به افزایش بوده است؛ چراکه با توجه به افزایش سن امید به زندگی، سالمندی و مباحثی نظیر سبک زندگی، به طور کل ابتلا به سرطان در دنیا روند افزایشی دارد و این موضوع تنها مختص ایران نیست.
«سرطان پستان»؛ شایع‌ترین نوع سرطان در کشور
وی با اشاره به آمارهای این بیماری در کشور افزود: بر اساس آخرین آمار، سالانه ابتلای ۱۵۰ هزار نفر به سرطان و شیوع ۵ ساله تقریبی ۴۰۰ هزار نفر به سرطان وجود دارد. اما در این راستا اقداماتی در سطح ملی و استانی همچون غربالگری‌ها، تشخیص زودهنگام و برخی پیش‌بینی‌ها صورت گرفته است که بی‌تردید در کاهش و کنترل این بیماری کمک‌کننده خواهند بود.
وی در پاسخ به سوال ایسنا درباره شایع‌ترین سرطان‌ها در کشور و روند بروز آنها، افزود: شایع‌ترین نوع سرطان در کل جمعیت کشور سرطان پستان است. در تفکیک جنسیتی نیز بیشترین میزان شیوع سرطان در زنان سرطان پستان و در مردان سرطان‌های دستگاه گوارش و سپس پروستات و در کودکان نیز سرطان‌های خونی شایع است.
رئیس اداره پیشگیری و کنترل سرطان وزارت بهداشت درباره وضعیت درمان بیماری سرطان در ایران نسبت به سایر نقاط جهان نیز اظهار کرد: می‌توان اینگونه ادعا کرد که ایران در تمام زمینه‌های درمانی همپای دنیا پیش رفته است. سرطان‌هایی که به اعزام بیمار به خارج از کشور برای خدمات تشخیصی و درمانی نیاز دارد، بسیار محدود است و بسیاری از درمان‌ها و داروهای نوین شیمی درمانی که در دنیا تولید می‌شوند نیز در ایران بررسی و وارد لیست داروهای کشور می‌شوند.
پیشرفت شیوه‌های درمانی سرطان در ایران همگام با دنیا
وی ادامه داد: در درمان سرطان از جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی یا ترکیب آنها استفاده می‌شود. در حال حاضر با وجود ارزشمند بسیاری از متخصصین و پزشکان متخصص و فوق تخصص در حوزه‌های مختلف درمان سرطان، بسیاری از جراحی‌های پیشرفته و پیچیده، پیوند مغز استخوان، انواع خدمات شیمی درمانی و رادیوتراپی در کشور برای کودکان و بزرگسالان انجام می‌شود و رشد بسیار چشمگیری داشته است. در مقایسه با دهه اخیر، تنوع داروی شیمی‌درمانی و ایمنی درمانی بسیار ارتقا یافته است. بسیاری از تکنیک‌هایی که در دنیا در حوزه رادیوتراپی سه بعدی و درمان‌های پیشرفته انجام می‌شود، در ایران نیز صورت می‌پذیرد. همچنین برخی تکنیک‌های بسیار پیچیده مانند شیمی‌درمانی داخل شکمی و جراحی هایپک که در بسیاری از کشورها به ندرت انجام می‌شود، نیز در ایران انجام می‌شود.
مودب شعار درباره میزان دسترسی ایران به داروها برای درمان بیماری‌ها از جمله سرطان ادامه داد: نسبت به سال‌های گذشته با توجه به وجود تنوع بالای داروهای شیمی درمانی و تولیدات داخلی برخی داروها، دسترسی به داروهای داخل لیست دارویی کشور بهتر شده است؛ اما در عین حال با توجه به نبود دسترسی به انواع برندهای یک دارو ممکن است بیماران دچار سردرگمی برای تهیه یک داروی شیمی درمانی با برند خاص به خصوص برخی داروهایی که در فهرست دارویی کشور نیستند، شوند؛ ولی در مجموع تقریبا غالب داروهای شیمی درمانی در دسترس است.
غربالگری رایگان سه سرطان شایع در مراکز بهداشت
رئیس اداره کنترل سرطان وزارت بهداشت درباره اقدامات مرتبط با پیشگیری این بیماری در کشور افزود: وزارت بهداشت برای اولین‌بار کارگروه درون بخشی ویژه کنترل عوامل محیطی سرطان را طی چندماه اخیر ایجاد کرد و با همکاری و مشارکت بخش‌های مختلف مرتبط در وزارت بهداشت، بررسی عوامل خطر محیطی و نحوه کنترل عوامل خطر در استان‌های مختلف را بررسی می‌کند. همچنین یکی از اقداماتی که در زمینه مدیریت سرطان انجام می‌شود، تشخیص زود هنگام سرطان است. در همین راستا تشخیص زودهنگام سرطان‌های پستان، روده بزرگ و دهانه رحم طی سال‌های گذشته در مراکز و شبکه‌های بهداشت روستا و شهرها و پایگاه‌های سلامت در همه دانشگاه‌های علوم پزشکی سطح کشور به‌صورت رایگان انجام می‌شود و افراد مشکوک به این سه سرطان به سطوح بالاتر ارائه خدمت در مراکز تشخیصی و درمانی معرفی می‌شوند.
پوشش بیمه‌ای تشخیص زودهنگام ۲ سرطان شایع؛ بزودی
فراخوان زنان بالای ۳۰ سال در مراکز بهداشت برای غربالگری سرطان پستان
دبیر دبیرخانه کشوری سرطان ادامه داد: با توجه به اهمیت غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان و اقداماتی که در وزارت بهداشت در ماه‌های اخیر صورت گرفته، به زودی سایر خدمات تشخیص زودهنگام سرطان‌های پستان و روده بزرگ در سطوح مختلف تشخیصی نیز، مشمول پوشش کامل بیمه‌های پایه و رایگان خواهد شد. غربالگری سرطان پستان با فراخوان زنان بالای ۳۰ سال در سطح مراکز و پایگاه‌ها و شبکه‌های بهداشتی نیز صورت می‌گیرد و پس از معاینه و بررسی‌های مختلف، افراد مشکوک برای اقدامات تشخیصی بیشتر از جمله ماموگرافی و ویزیت‌های تخصصی ارجاع می‌شوند.
غربالگری رایگان سرطان روده بزرگ برای سنین بالای ۵۰ سال در مراکز بهداشتی
وی افزود: در حال حاضر کلیه افراد بالای ۵۰ سال نیز می‌توانند با مراجعه به این مراکز از تست‌ها و کیت‌های تشخیصی غربالگری فیت برای سرطان روده بزرگ به صورت رایگان بهره‌مند شوند و در صورت مثبت شدن این تست‌ها جهت انجام کولونوسکوپی به مراکز دولتی ارجاع گردند.
وی افزود: از اقدامات دیگری که برای سال ۱۴۰۳ برنامه‌ریزی شده آن است که برخی از دانشگاه‌ها که در جمعیت تحت پوشش آنها برخی سرطان‌های قابل غربالگری با شیوع بالاتر از میانگین کشوری است، وارد برنامه‌های منطقه‌ای کنترل عوامل خطر محیطی و تشخیص زودهنگام سرطان شوند.
حمایت ویژه صندوق بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج از درمان سرطان
مودب شعار در پاسخ به سوال ایسنا درباره هزینه‌های درمان سرطان نیز گفت: هزینه‌های درمان سرطان طیف وسیعی دارد و عوامل مختلفی از جمله نوع سرطان، مرحله بیماری، شرایط بیمار و... و. بر میزان این هزینه‌ها تاثیرگذار است و می‌تواند بار مالی بسیار بالایی داشته باشد اما خوشبختانه در مراکز دولتی بیماران می‌توانند از خدمات بسته‌های خدمتی صندوق بیماران خاص و صعب‌العلاج استفاده کنند. اتفاق خوب این است که تشخیص زودهنگام، اثربخش و کنترل‌کننده منابع و خود این بیماری است که با هزینه کمتری برای شناسایی موارد مشکوک انجام می‌شود.
تشخیص زودهنگام موارد مشکوک با تعرفه دولتی در مراکز درمانی دولتی
وی ادامه داد: تشخیص زودهنگام موارد مشکوک به این بیماری در صورت مراجعه به مراکز درمانی دولتی، کاملا با تعرفه دولتی انجام می‌شود. در حال حاضر در وزارت بهداشت اقدامات مورد نیاز برای توسعه برنامه‌های تشخیص زودهنگام و تقویت زیرساخت‌های مورد نیاز تجهیزات و منابع انسانی نیز در حال انجام است.
جایگزینی تجهیزات رادیوتراپی قدیمی با تجهیزات نوین
دبیر دبیرخانه کشوری سرطان با اشاره به اینکه در حال حاضر بسیاری از تجهیزات رادیوتراپی قدیمی با تجهیزات نوین و جدید در حال جایگزینی و به روز رسانی است، تاکید کرد: برنامه وزارت بهداشت بر تقویت زیرساخت رادیوتراپی و استانداردسازی این مراکز در دانشگاه‌های علوم پزشکی است و در حال حاضر اقدامات مورد نیاز و تخصیص تجهیزات برای اینکه تمامی استان‌های سطح کشور به دستگاه‌های شتاب‌دهنده خطی مجهز شوند، انجام شده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر بسیاری از خدمات تشخیصی پیشرفته در حوزه سرطان مانند پت اسکن راه‌اندازی شده است و در بسیاری از استان‌ها در مجموع ۲۰ مرکز تشخیصی مشغول به فعالیت هستند که رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است.
اجرای آزمایشی برنامه مراقبت‌های حمایتی و تسکینی سرطان از سال آینده
مودب شعار در پایان تصریح کرد: یکی از اقدامات مهم سال آینده اجرای پایلوت برنامه مراقبت‌های حمایتی و تسکینی سرطان در سطح برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی است تا از این طریق بیماران مبتلا به سرطان با مراجعه به این مراکز سرپایی بتوانند از بسیاری از خدمات تخصصی مورد نیاز کنترل درد و مدیریت بسیاری از علایم جسمی، روان شناسی، مددکاری، تزریقات، پانسمان و ... استفاده کنند و با کاهش مراجعه به درمانگاه‌های عمومی و اورژانس بیمارستانی از سردرگمی آنها و خانواده‌هایشان کاسته شود.